درسی زیبا از زینب کبری سلام الله علیها برای زندگی امروز ما
توجه به زندگی و گفتههای اولیای خدا برای ما همیشه درس آموز است و این امر نباید مختص به ایام ولادت و شهادت آن بزرگواران باشد. در اینجا میخواهیم با نگاه به یکی از رویدادهای زندگی حضرت زینب سلام الله علیها، درسهایی برای زندگی خود استخراج کنیم.
سخن حقی که از آن استفاده باطل شد
زینب کبری سلام الله علیها در فن بیان و سخنوری هیچ کم نداشت؛ با این حال حیای الهی او را از سخنوری در جمع مردان باز میداشت. با این حال مساله مهمی به وجود آمد که باعث شد آن بانو – با وجود مصیبتها و دردهای جسمی و روحی فراوانش - در مجلس یزید لب به سخن بگشاید. مساله از این قرار بود که یزید این آیه را بر زبان آورد:
«قُلِ اللَّهُمَّ مالِكَ الْمُلْكِ تُوْتِی الْمُلْكَ مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیَدِكَ الْخَیْرُ إِنَّكَ عَلى كُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ ».(1)
یزید میخواست به بهانه این آیه بگوید که خداست که او را پادشاه و عزتمند، و حسینیان را به ظاهر ذلیل گردانیده است.
این جا فرصت کوتاه و مغتنمی داریم که قدری درباره این آیه بیندیشیم. این آیه در عین کوتاهی بسیار پرمغز است.
در عظمت این آیه همین بس که میتوان آن را به عنوان تعقیب نمازهای واجب قرائت کرد زیرا مطابق آنچه از امام صادق علیه السلام نقل شده است این آیه و چند آیه دیگر(2) هنگام نزول، به خدا گفتند: ما را به سوی چه کسانی نازل میکنی؟ به اهل خطا و گناه؟
خدا فرمود که به سوی زمین پایین بروید که هر کس از آل محمد و شیعیانشان شما را بعد از نماز تلاوت کند، با چشم پنهان خود، روزانه با هفتاد نگاه به او مینگرم که در هر نگاه هفتاد حاجتش را برآورم و …(3)
شکوفایی انیمیشن ایرانی
این روزها سه فیلم انیمیشن«فهرست مقدس»،«راز سیاوش»و«کلیله و دمنه»روی پرده سینماها است و برای نخستین بار انیمیشن«فیلشاه» وارد بخش مسابقه جشنواره فجر شده.مجموعه این اتفاقات سرفصل گزارشی است تا سرنوشت انیمیشن درکشورمان و نیز کیفیت مهم ترین فیلم ها را مرور کنیم.
به یاد نمی آوریم سه انیمیشن همزمان روی پرده سینماها باشند. ظاهر این اتفاق می گوید می توان به تولید و اکران انیمیشن امیدوار بود و در طول سال بخشی از اکران را به آن ها اختصاص داد. هر چند سه فیلم نام برده شده فروش کمی داشته اند اما آسیب شناسی اکران بحث جدایی است؛ فعلا به همین مقدار می توان دل خوش بود که فیلم های پویا نمایی جای در سینماها دارند.
کشور ما در ساخت انیمیشن سابقه ای طولانی دارد ولی نتیجه مطلوب، دیر به دست آمده. مهم ترین عامل ، عدم بهره مندی از امکانات است وگرنه در سال های اخیر استعداد ایرانی در خلق فیلم های با کیفیت (چه از نظر تکنیکال و چه قصه) ثابت شده. شاید برای تان جالب باشد که اولین انیمیشن سینمای کشورمان سال ۱۳۳۹ به نمایش درآمد:«موش و گربه» که یک فیلم کوتاه کودکانه است. اولین انیمشین بلند اکرانی بعد از انقلاب «ابراهیم درگلستان» که فقط یک روز اکران شد. می گویند کیفیت فیلم جایی برای دفاع باقی نمی گذارد. به مرور اوضاع بهتر شد کما این که در دهه هفتاد شاهد چند نمونه خوب مثل «شنگول و منگول» و «لی لی حوضک» بودیم. این فیلم ها در جشنواره های خارجی هم مورد توجه قرار گرفتند.در دهه هشتاد پیشرفت چشمگیر انیمیشن مشهود بود که پیش قراول این اتفاق «خورشید مصر» ساخته بهروز یغمائیان و شهرام خوارزمی است.
راز سیاوش /محمد ربانی
محمد ربانی سراغ کهن الگوها رفته و داستانی از شاهنامه را در برابر قهرمان محبوب جهانی یعنی بن تن قرار داده. از نظر تکنیکال «راز سیاوش» اثری استاندارد است و از نظر قصه ، برغم ضعف هایی که دارد، مخاطب را سرگرم کند. ربانی قهرمانسازی بومی و جایگزین کردن شخصیت سیاوش به جای بنتن در بین کودکان، را مهمترین هدف فیلمش دانسته است.ربانی تلاش خود را کرده اما از صنعت نوپای انیمیشن کشور ما توقع نمی رود، بن تن را شکست داد! راز سیاوش» بعد از 5 هفته کمتر از 110 میلیون تومان فروش داشته است. یکی از دلایل این اتفاق سانس و سالن های کم فیلم است که تاثیری مستقیم در ناکامی فیلم در گیشه دارد.
دیدار و ملاقاتی که به فراق ختم می شود
از قدیم الایام عشق خواهر و برادری عده ای از عاشقان زبانزد همه عالم بوده است . عشقی که نوع و کیفیتش شاید با عشق های دیگر تفاوت های زیادی داشته باشد .
در تاریخ از این نوع عشق و عاشقی ها کم ندیده ایم . عشق بین امام حسین علیه السلام و حضرت زینب سلام الله علیها … عشقی که باعث می شود خواهری از زندگی و جوانی و نشاط و خلاصه همه چیز خود بگذرد و با برادر راهی بیانان و دشت کرب و بلا شود. عشقی که نتیجه اش بودن همیشگی در کنار برادر و دیدن او در همه حال، عشقی که برای بله گفتن، از شرایط ازدواج یک خواهر می شود …
عشقی که در این راه از جان عزیزان و جگرگوشه هایش هم می گذرد و آنان را با عشق و افتخار تقدیم برادر می کند . واقعا عجیب است . فکر کردن به این حالت ها هم هوش و عقل را از آدمی می برد.
این یک قسمت از تاریخ بود … گوشه ی دیگری از این محبت و عشق را می توان در رابطه خواهر برادری حضرت معصومه سلام الله علیها و امام رضا علیه السلام دید …بله …
این خواهر و برادر با وجود فاصله سنی فراوانی که با هم داشتند، اما نگاه هر دو به زندگی شبیه به هم بودند، علاقه و الفتی بینشان برقرار بود …
این علاقه و الفت به قدری بود که وقتی امام رضا(علیه السلام) به ایران مهاجرت کردند، حضرت معصومه پس از سپری شدن زمانی از نبود برادر، نتوانست دوری او را تحمل کند و وی به ایران سفر کرد.
در طول راه به شهر ساوه رسید، در آنجا به دلایلی چون بیماری و سیاسی رهسپار شهر قم می شوند. مدت 17 روز در منزل فردی به نام موسی بن خزرج، می ماند و سرانجام پس از 17 روز بدون اینکه بتواند برادر را ببیند، از دنیا می رود.
حذف عبارت «اشهد ان علیاً ولی الله» از کتاب احکام
علت حذف شدن عبارتی از اذان و اقامه
در روایاتی چند آمده است که شهادت ثالثه و آوردن نام علی (علیه السلام) بعد از «لا اله الا الله» و «محمدا رسول الله» با خلقت آسمانها و زمین و عرش و کرسی و … توأم بوده است.
در خبرهایی آمده است که عبارت «اشهد ان علیاً ولی الله» از کتاب احکام دوم دبیرستان دانشآموزان پسر دانش آموزان استان لرستان حذف شده است. در پی این خبر بر آن شده ایم در رابطه با وجود این عبارت در اذان و اقامه مرور یبر منابع دینی داشته باشیم… با ما همراه باشید.
دلایل ذکر شهادت بر ولایت علی (علیه السلام) در اذان و اقامه
یکی از مسائلی که ممکن است ذهن برخی را مشغول کرده باشد، این است که چرا شیعیان در اذان و اقامه شهادت به ولایت حضرت علی (علیه السلام) میگویند؟ آیا دلایل روایی یا قرآنی در این زمینه وجود دارد؟
در این رابطه ابتدا به روایاتی که در این مورد وارد شده، اشاره میکنیم. در روایاتی چند آمده است که شهادت ثالثه و آوردن نام علی (علیه السلام) بعد از «لا اله الا الله» و «محمدا رسول الله» با خلقت آسمانها و زمین و عرش و کرسی و … توأم بوده است.
امام صادق (علیه السلام) فرموده است: خداوند تعالی بعد از خلقت آسمانها و زمین امر فرمود که منادی به این سه شهادت ندا دهد.
آن امام همام در حدیثی دیگر فرموده است: خداوند با خلق عرش و کرسی و … بر آنها نوشت «لا اله الا الله، محمدا رسول الله، علی امیرالمؤمنین» و آنگاه فرمود «فاذا قال احدکم لا اله الا الله محمدا رسول الله فلیقل علی امیرالمؤمنین ولی الله؛ پس زمانی که کسی از شما گفت لا اله الا الله و محمدا رسول الله، سپس باید بگوید علی امیرالمومنین ولی الله».
از بعضی از روایات نبوی استفاده میشود که ذکر امام علی (علیه السلام) بعد از ذکر خدا و حضرت رسول (صلی الله و علیه وآله) چه در اذان باشد یا غیر اذان، جایز است و در نزد خدا محبوبیت دارد.
آداب اسلامی ویژه شب یلدا
شب یلدا، نخستین شب زمستان و طولانیترین شب سال است که ایرانیها طی رسوم کهن خود، دور هم جمع میشوند و ضمن دیدوبازدید، خوراکیهای خاصی مانند هندوانه، انار، آجیل و… را مصرف میکنند.
در این شب، جوانان پای صحبتها و قصههای بزرگسالان مینشینند و از لابهلای داستانها و قصههایی که از زبان این گنجهای زندگی میشنوند، عبرتها و درسهای بیشماری برای خود میاندوزند. از جمله رسوم بسیار زیبا و پسندیده ایرانی در این شب که در اسلام نیز بسیار به آن سفارش شده، عیادت از سالمندان و بیماران است. ملاقات با خویشاوندان و دوستان و رسیدگی به احوال نیازمندان، به ویژه نیازمندان خویشاوند، از جمله آداب پسندیده و نیکویی است که در پرتو دستورات جامع و کامل اسلام، مردمان شریف ایرانی در شب یلدا و دیگر شبهای طولانی و بلند زمستان به آن اهتمام میورزند.
اسراف نکنیم
خداوند برای رفاه و آسایش بندگان خود، نعمتهای بسیاری آفریده و به آنها امر فرموده از این نعمتها استفاده کنند؛ ولی همواره بکوشند از اسراف کردن بپرهیزند. زیرا خداوند اسراف را دوست ندارد. امام علی علیهالسلام اسراف کردن را موجب هلاکت دانسته و امام سجاد علیهالسلام در دعا و مناجاتهای خود با خدا میفرماید: «و مرا از زیادهروی بازدار و روزیام را از تلف شدن نگاهدار و داراییام را با برکت دادن به آن افزون کن و راه مصرف آن را در کارهای خیر به من بنمایان.»
رسم زیبای دیدار یکدیگر در شب یلدا وقتی زیباتر میشود که با زیادهروی نکردن در مصرف خوراکیها و تنقلات، بخشی از آنها را به مصرف یتیمان و افراد بیبضاعتی برسانیم که توانایی تهیه چنین اقلامی را در این شب ندارند.
زمستان، بهار مؤمنان
انسانهایی که عاشق عبادت هستند و از صمیم دل آن را دوست میدارند، تمام وجود خود را وقف عبادت میکنند و هر یک از اعمال و گفتار خود را با نیت تقرب به خداوند انجام میدهند. اینگونه افراد جزء برترینهای مردم شمرده میشوند و ترسی از سختیهای دنیا ندارند.
روزها و شبهای زمستان، بهترین فرصت برای راز و نیاز و مناجات با خداوند است. امام صادق علیهالسلام این فرصت نیکو را اینگونه معرفی میکند: «زمستان، بهار مؤمن است. شبهایش طولانی است که برای عبادت نیمهشب از آن کمک میگیرد و روزهایش کوتاه است که برای روزه گرفتن از آن مدد میجوید».
برخاستن از خواب شیرین در دل شب و اندیشیدن در ملکوت آسمانها و زمین، خدا و قدرت او و نیز روزه گرفتن در روزهای کوتاه زمستانی، بهترین و خالصترین عبادت خدای تعالی است. رسول خدا صلی الله علیه و آله میفرماید: «روزه زمستان، غنیمتی فرحبخش است»