فلسفه نماز جمعه چيست؟

به طور كلي تمام عباداتی كه از طرف خداوند براي ما تشريع شده داراي فلسفه خاص است و آنچه بيان مي‌شود قسمتي از آن اسرار و فلسفه مراسم عبادي و سياسي نماز جمعه است كه به واسطه بيان اولياء الهي به ما رسيده و يا با عقل ناقص خود آن را درك كرده‌ايم. و علت واقعي را بايد از امام معصوم ـ عليه السلام ـ سؤال کرد.

در مورد فلسفه نماز جمعه مي توان گفت كه: (نماز جمعه قبل از هر چيز يك عبادت بزرگ دسته جمعي است. و اثر عمومي عبادات را كه تلطيف روح و جان و شستن دل از آلودگي‌هاي گناه و زدودن زنگار معصيت از قلب مي‌باشد، دربر دارد به خصوص اين كه مقدمتاً دو خطبه دارد كه مشتمل بر انواع مواعظ و اندرزها و امر به تقوي و پرهيزگاري است؛ و امّا از نظر اجتماعي و سياسي يك كنگره عظيم هفتگي است كه بعد از كنگره ساليانه حج بزرگترين كنگره اسلامي مي‌باشد و به همين دليل در روايتي از پيغمبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ آمده است كه جمعه حج كساني است كه قادر به شركت در مراسم حج نيستند. در حقيقت اسلام به سه اجتماع بزرگ اهميت مي‌دهد. اجتماعات روزانه كه در نماز جماعت حاصل مي‌شود، اجتماع هفتگي كه در مراسم نماز جمعه است و اجتماع حج كه در كنار خانه خدا هر سال يك بار انجام مي‌گيرد. نقش نماز جمعه در اين ميان بسيار مهم است به خصوص اين كه يكي از برنامه‌هاي خطيب در خطبه نماز جمعه ذكر مسائل مهم سياسي و اجتماعي و اقتصادي است و به اين ترتيب اين اجتماع عظيم و پرشكوه مي‌تواند منشأ بركات زير شود:
 آگاهي بخشيدن به مردم در زمينه معارف اسلامي و رويدادهاي مهم اجتماعي و سياسي.

 ايجاد همبستگي و انسجام هر چه بيشتر در ميان صفوف مسلمين به گونه‌اي كه دشمنان را به وحشت افكند و پشت آنها را بلرزاند.

 تجديد روح ديني و نشاط معنوي براي توده مردم مسلمان.

 جلب همكاري براي حل مشكلات عمومي.

به همين دليل هميشه دشمنان اسلام، از يك نماز جمعه جامع الشرائط كه دستورهاي اسلامي دقيقاً در آن رعايت شود بيم داشته‌اند. و نيز به همين دليل نماز جمعه هميشه به عنوان يك اهرم نيرومند سياسي در دست حكومت ها بوده است. حكومت‌هاي عدل همچون حكومت پيغمبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ از آن بهترين بهره برداري‌ها را به نفع اسلام و حكومت‌هاي جور همانند بني اميه از آن سوء‌استفاده براي تحكيم پايه‌هاي قدرت خود مي‌كردند. در طول تاريخ مواردي را مشاهده مي‌كنيم كه هر كس مي‌خواست بر ضد حكومتي قيام كند نخست از شركت در نماز جمعه او خودداري مي‌كرد. چنان چه در داستان عاشورا مي‌خوانيم كه گروهي از شيعيان در خانه سليمان بن صرد خزاعي جمع شدند و نامه‌اي خدمت امام حسين ـ عليه السّلام ـ از كوفه فرستادند كه در آن نامه آمده بود:‌نعمان بن بشير والي بني اميه بر كوفه منزوي شده و ما در نماز جمعه او شركت نمي‌كنيم و چنانچه بدانيم شما به سوي ما حركت كرده‌ايد او را از كوفه بيرون خواهيم كرد. در صحيفه سجاديه از امام سجاد ـ عليه السّلام ـ مي‌خوانيم: اللهم ان هذا المقام لخلفائك و اصفيائك و مواضع امنائك في الدرجة الرفيعة التي اختصصتهم بها قد ابتزوها؛ خداوندا اين (اشاره به نماز جمعه و عيد قربان) مقامي است كه مخصوص خلفا و برگزيدگان و امناي بلند پايه تو است كه ويژه آنها نمودي،‌و خلفاي جور بني‌اميه آن را به زور از اولياي حق گرفته و غصب كرده‌اند. گاه مي‌شود كه دشمنان اسلام يك هفته تمام شبانه روز تبليغات مسموم مي‌كنند، ولي با يك خطبه نماز جمعه و مراسم پرشكوه و حيات‌بخش آن همه خنثي مي‌شود. روح تازه‌اي در كالبدها دميده و خون تازه‌اي در عروق به حركت در‌ مي‌آيد. توجه به اين نكته كه طبق فقه شيعه در محدوده يك فرسخ در يك فرسخ بيش از يك نماز جمعه جائز نيست و حتي كساني كه در دو فرسخي تقريباً 11 كيلومتري از محل انعقاد جمعه قرار دارند در آن نماز شركت مي‌كنند، روشن مي‌شود كه عملاً در هر شهر كوچك يا بزرگ و حومه آن يك نماز جمعه بيشتر منعقد نخواهد شد. بنابراين نمازي چنين عظيم‌ترين اجتماع آن منطقه را تشكيل مي‌دهد.) به عبارت ديگر اگر در ويژگي‌هاي جامعه اسلامي تأمل شود تبلور آنها در نماز جمعه به عنوان يك عبادت هفتگي كاملاً مشهود است چه اينكه در اين فريضه عبادت و شئون زندگي به هم آميخته است. بدانگونه كه در آن از يك سو عشق به خداي متعال و روابط عميق اجتماعي به چشم مي‌خورد و از جانب ديگر وجود امام مفترض الطاعه و امت آگاه و بيداري كه حاكم بر سرنوشت خويش است، جلب نظر مي‌كند. در پايان به روايتي از حضرت رضا ـ عليه السّلام ـ اشاره مي‌كنيم كه قسمتي از اسرار و فلسفه نماز جمعه را حضرت براي ما بيان نموده حضرت مي‌فرمايند: «انما جعلت الخطبه يوم الجمعه لان الجمعة مشهد عام فاراد ان يكون لامر سبب الي موعظتهم و ترغيبهم في الطاعة و تزهيبهم و توفيقهم علي ما اراد من مصلحة دينهم و دنياهم و يخبرهم بما ورد عليهم من (الافاق من) الاحوال التي لهم فيها المضرة و المنفعة».
براي نماز جمعه خطبه بدين جهت قرار داده شده كه چون كه مردم همگي در روز جمعه در نماز جمعه جمع مي‌گردند رهبر جامعه مردم را موعظه و نصيحت و نيز تشويق و ترغيب كند و آنها را به اطاعت از دستورات الهي و فرمانبرداري از او و برحذر داشتن بندگان خداوند از گناه و سرپيچي خداوند نمايد و نيز آنها را بر مصالح ديني و دنيوي خويش واقف گرداند. سير حوادث و رويدادها و گزارشات داخلي منطقه و جهاني را كه مورد نياز آنهاست و به مصالح آنهاست بيان نمايد. و نيز آنچه را كه موجب ضرر و زيان امت اسلامي است بيان نمايد. از آنچه كه بيان شد روشن مي‌گردد نماز جمعه نمازي است توأم با سياست و اگر نماز جمعه آن گونه كه اسلام مي‌خواهد در سراسر جهان اسلام برگزار گردد ديگر دشمنان اسلامي نمي‌توانند كشورهاي اسلامي را مورد استعمار و بهره‌كشي خود قرار دهند و بر آنها حكومت نمايند.

1-روز خود را با مصرف یک لیوان آب پرتقال تازه یا آبمیوه های طبیعی حاوی ویتامین Cشروع کنید ودر بقیه روز آب زیاد بنوشید،برای اینکه وقتی بدن تحت استرس است بدن شما ویتامین Cبیشتری احتیاج دارد.یک لیوان آبمیوه تازه ،نیاز اضافی بدن شما را تامین می کند.

نوشیدن حداقل هشت لیوان آب ، بدن شما را از بی آبی حفظ می کندومانع تحمل استرس اضافی برای بدن شماست.

2-برای صبحانه یک عدد موز ،مقداری مواد غذایی حاوی فیبر زیاد وماست کم چرب استفاده کنید،چرا که موز منبع غنی ویتامین6 Bبوده که برای سوخت وساز لازم است،به خصوص زمانی که سوخت وساز بدن مانند مواقع استرس سریع است.توجه کنید که مصرف مکمل های اضافی ویتامین Bلازم نیست ،چون ممکن است استرس اضافی به بدن تحمیل کنید.

دستگاه گوارش شما ،استرس وارد شده را احساس می کند،بنابر این دریافت مواد غنی از فیبر در طول روز کمک می کند تا توفان ایجاد شده در این دستگاه فروکش کند.

ماست کم چرب دو خاصیت مهم برای بدن دارد:

الف)حاوی پروتین است که بدن در شرایط استرس به آن احتیاج دارد .

ب)وجود چربی کم موجود در آن حامی خوبی برای سیستم ایمنی بدن است.

3-فقط یک فنجان قهوه در طول روز مصرف کنید واز مصرف مواد غذایی حاوی کا فئین در بقیه روز خودداری کنید،زیرا کافئین کلیه دستگاههای بدن راتحت تاثیر قرار می دهد ،فعالیت بدن را افزایش وسرعت جذب املاح را کاهش می دهد.کافئین اضطراب شما را زیاد می کندواین آخرین چیزی است که شما به آن احتیاج دارید.

4-از مصرف شیرینی به عنوان میان وعده پرهیز کنید، به جای آن از غلات کامل ،نان کم چرب تهیه شده با شیر وانواع کیک ساده خانگی استفاده کنید.

ترشح هورمون هایی که در زمان استرس زیاد است ،سبب ترشح ترکیبی به نام NPYاز مغز می شود.NPYتمایل به مصرف شیرینی ومواد قندی را زیاد می کند.

اگر شما به تمایل خود در مصرف شیرینی پاسخ مثبت دهید ،در بقیه روز در گیر این تمایل خواهید بود؛در نتیجه مواد غذایی را مصرف خواهید کرد که خاصیت تغذیه ای ندارند.

بسیار بهتر است برای مقابله با تمایل به مصرف شکر ،از نان های تهیه شده با آرد کامل وشکر کم ، استفاده کنید.غلات کامل ،سلول های مغزی را برای ترشح سرو تونین تحریک می کنند.هورمون سرو تونین آرامبخش است .

5-چند عادت سالم برای جلوگیری از استرس:

1-از آفت قند خون جلوگیری کنید ووعده های منظم ،کوچک وسالم بخورید.

2-از میان وعده های کم انرژی مانند هویج، کرفس،ذرت بوداده بدون روغن وکیک های برنجی با شکر کم استفاده کنید.

3-از انواع میوه تازه وآبمیوه ها به عنوان طعم دهنده های شیرین استفاده کنید.

مصرف میوه وسبزیجات تازه تغذیه ای برای تمام اقشار جامعه اعم ازمرد وزن وپیر وجوان محسوب می شود،با این همه بعضی از دستورات تغذیه ای به خاطر تفاوت های فیزیولوژیکی افراد در رده های سنی وجنسیتی برای برخی با تاکیدات بیشتری همراه است .موضوع نخسه طبیعت امروز اختصاص دارد به تغذیه زنانه .

متخصصان تغذیه می گویند:تمام زنان در تمام دوره های زندگی شان باید پنج نوع ماده غذایی که حاوی آهن ،کلسیم،منیزیم،ویتامینK،فولات،ویتامین D واسید های چرپ امگا3 هستندرا در رژیم غذایی خود داشته باشند .این مواد غذایی در اغلب گیاهان اعم از سبزیجات ومیوه ها یافت می شوند.

سبزیجات برگ دار جزو نخستین پیشنهادها هستند.سبزیجات برگ دار مانند:کلم ،اسفناج،بولاغ اوتی ،کاهو،کلم برگ وشلغم از جمله مواد غذایی هستند که حاوی مقدار زیادی ویتامین های C،K  وبتا کارروتن ومواد معدنی کلسیم ،پتاسیم منگنز،فولات منیزیم،آهن وفیبر هستند.

اسفناج نیز یک سبزی برگ دار است که مقدار بالای آهن موجود درآن سیستم ایمنی بدن را حفاظت کرده ومصرف آن به خصوص در طول مدت عادت ماهانه وبار داری با توجه به اینکه کمبود آهن یکی از معمول ترین نارسایی های غذایی در تمام زنان است وسبب کم خونی وکاهش انرژی به علت کاهش اکسیژن رسانی به سلول ها می شود،موثر است.

برای تامین ویتامینD،کلسیم واسیدهای چرب امگا3مورد نیاز نیز مصرف ماهی به ویژه ماهی آزاد یکی از توصیه هاست .

پیاز سبزی دیگری است که به خاطر اثرات فراوان آن در این دسته از توصیه های تغذیه ای می گنجد.مطالعات علمی نشان می دهدمصرف زیاد پیاز به کاهش 25در صدی خطر سرطان سینه وخطر 73درصدی سرطان تخمدان ارتباط دارد.

پیشنهاد دیگر مصرف انواع حبوبات است .با توجه به اینکه اکثر حبوبات منبعی غنی از فولات ،فیبر،تریپتوفان،پروتین ،آهن،منیزیم وپتاسیم هستندومصرف آنها سبب کاهش خطر دیابت نوع2 ،فشارخون بالاوسرطان سینه می شود،توصیه مصرف انواع حبوبات به ویژه انواع لوبیا ها ،گیاهسویا،عدس ونخود در این برنامه غذایی زنانه جایگاه ویژه ای دارد.

شما اگر یک قطعه آهن وسط یک مشت پنبه جاسازی کرده واز کنار انواع چوب های زیبا برش خورده وشکل یافته عبور دهی ،هیچ کدام برای آن قطعه ی آهنی جاذبه ی ندارد،اما آهن ربا دارد.

لقمه ی حلال هم در وجود انسان دقیقا مثل آن قطعه ی آهنی است ،چنین انسانی وقتی از کنار اولیای خدا عبور می کند،جذب آنها می شود،ولی کسانی که غیر از اولیاءخدا باشند برای او هیچ جاذبه ی ندارند.روز عاشورا چرا لشکریان یزد از کنار امام حسین علیه السلام می گذشتند ،وامام برای آن ها هیچ جاذبه ی نداشت ؟چون لقمه ی حلال رادر درون خود نداشتند.

همین حقیقت را سید الشهدا علیه السلام به امام سجاد علیه السلام فرمود که:(شکم هایشان ما لامال از لقمه های حرام است)

بندگی

به معنیش  فکر کردی ؟

خب من می خوام بنده باشم ،

اما چطوری ؟

بانماز خوندن وتوجه نکردن؟

با فرآن خوندن وعمل نکردن؟

محرم وصفر که میشه از صبح تا شب از این هیئت به آن هیتئت ، از این تکیه به آن تکیه ، چه اشکهایی که برای امام حسین نمی ریزیم آما آخرش چی؟ میاییم خونه یا توی جمع دوستان ، دوباره روز از نو ! ……

میریم سخنرانی ، امشب عجب سخنرانی خوبی بود ، چقدر استفاده کردم ، اما همینکه پامونو از در میزاریم بیرون همه چیز یادمون میره .

راستی ….! همه قصه عاشورا را بلدیم می دانیم که عاشورا فقط روایت بندگی بود وبس ! اما کداممان تا حالا عاشورایی شدیم ! کداممان زینبی شدیم ، کداممان حسینی شدیم ، آفرین به هرکس که میگه من !

از عزیزی شنیدم که می گفت : برای آدم شدن از کم باید شروع کرد پس بیایید از همین الآ ن شروع کنیم ، عهد ببندیم که بنده باشیم وبندگی کنیم.

بندگی : یعنی اینکه اگر توی مرداب گناه هم باشیم همیشه نیلوفر بمونیم.