در کتاب وسائل الشیعه، مرحوم محدث عاملی به نقل از ملک جهنی، راوی عاشورا پژوه عصر امام باقر علیه السلام، که از ایشان می‏پرسد: فَكَيفَ يُعَزّي بَعضُهُم بَعضاً؟ که چگونه به همدیگر در روز عاشورا تسلیت گوئیم؟ امام باقر در پاسخ، میفرمایند که در عاشورا، اینگونه تعزیت و تسلیت دهید:

عَظَّمَ اللَّهُ اجورَنا بِمُصابِنا بِالحُسَينِ عليه السلام، وجَعَلَنا وإيّاكُم مِنَ الطّالِبينَ بِثَأرِهِ مَعَ وَلِيِّهِ الإِمامِ المَهدِيِّ مِن آلِ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله‏.

خداوند، پاداش‏هاى ما را بر سوگوارى حسين عليه السلام بزرگ گردانَد و ما و شما را همراه با ولىّ خودش، مهدىِ خاندان محمّد صلى الله عليه و آله، از خونخواهان حسين عليه السلام قرار دهد.

شرح زیارت عاشورا

شیخ ما ثقه الاسلام نورى رحمه الله فرموده : اما زیارت عاشورا ، پس در فضل و مقام آن بس که از سنخ سایر زیارات نیست که به ظاهر از انشاء و املاى معصومى باشد هر چند که از قلوب مطهره ایشان چیزى جز آنچه از عالم بالا به آنجا رسد بیرون نیاید بلکه از سنخ احادیث قدسیه است که به همین ترتیب از زیارت و لعن و سلام و دعا از حضرت احدیت جلت عظمته به جبرئیل امین و از او به خاتم النبیین صلى الله علیه و آله رسیده و به حسب تجربه مداومت به آن در چهل روز یا کمتر در قضاى حاجات و نیل مقاصد و دفع اعادى بى‏نظیر است [1]

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم
اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ(السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا خِیَرَةَ اللَّهِ وَ ابْنَ خِیَرَتِهِ) السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ ابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ‏السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ فَاطِمَةَ سَیِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ‏السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا ثَارَ اللَّهِ وَ ابْنَ ثَارِهِ وَ الْوِتْرَ الْمَوْتُورَالسَّلاَمُ عَلَیْکَ وَ عَلَى الْأَرْوَاحِ الَّتِی حَلَّتْ بِفِنَائِکَ عَلَیْکُمْ مِنِّی جَمِیعاً سَلاَمُ اللَّهِ أَبَداً مَا بَقِیتُ وَ بَقِیَ اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ

در اولین فراز زیارت عاشورا ، عبارات سلام جلوه گر است . با سلام بر امام حسین (ع) علاوه بر ادای احترام و خضوع و خشوع خود ،ارتباط با امام شهید را با گروهی از حق طلبان (جبهه حق)مشخص می کنیم تا اعتقاد خود را که همان محتوای سلام است اظهار نمائیم.

سلام بر حسین(ع) فرزند رسول خدا، علی مرتضی،زهرای اطهر (رهبران بزرگ نظام توحید و انسان های کامل)و سپس بر خونی که خدایش خونخواهی،خون تو خواهد کرد و پسر کسیکه خدا خونخواه اوست. [2]

با فهم کلمه ثار در این زیارت و دیگر دعاها برجسته ترین جبهه گیری تاریخی اجتماعی را اعلام می نماییم و وراثت وی را بعنوان حجت خدا در زمین ،رهبر بزرگ نظام توحیدی وارث رسولان و ابلاغ کنندگان و پیام آوران نظام توحید را مطرح می نماییم.

و سلام بر کشته ای که خون کسانش ریخته شده است.این جمله می تواند ، ما رابه خصوصیات و چگونگی عمل رهروانش آگاه نموده، الگوی عملی ما در زندگی دنیوی باشد تا بفهمیم چگونه می توان یاور حسین شد و چه سان یاوری او را به انجام رساند .
ما در این زیارت به حسین (ع)بعنوان فرزند رسول خدا و فرزند امیرالمومنین و فرزند بهترین زنان عالم سلام می دهیم.

سلامی نه بر مبنای مسایل و خصوصیات خانوادگی و خونی ونژادی که در اسلام جایی ندارد و بلکه سلام در این مفهوم به حسین (ع)یعنی وارث ارثیه حقیقی و با شکوه و با عظمت آنها که رهبری الهی و امامت توحیدی آنها جز یقین ثابت ،اخلاص ، شرافت ، صبر و صفا و…. جایگاه دیگری ندارد .

زائر در این جا بیان می کند که جبهه اعتقادی وی در تاریخ کدام است ، از زمره ی چه کسانی است و از چه کسانی می خواهد باشد .

مفسرین نوشته اند این فراز از دعا فراز تصدیق است و منطبق بر قسمت اثبات و تصدیق کلی ” لا اله الی الله” ، چرا که در جملات بعدی از واقعه کربلا بعنوان بزرگ ترین مصیبت وارده بر خود و به جمیع مسلمانان از همان زمان تا زمان های بعدی و حتی تا فرداها وحتی به عنوان بزرگ ترین مصیبت برای اهل آسمان ها یاد می کند .

این تصدیق یک تصدیق عادی نیست بلکه یک اعتقاد قوی است که نفی و طرد کسانی را مطرح می کند که روبروی حسین (ع) و مکتب او قرار گرفته اند.

می خواهد بگوید : ” نمی شود گفت هم حسین حق بود و هم یزید “

و هیچ توجیهی هم بر دغل کاری و نیرنگ های یزیدی نمی توان افزود تا اعتقادش به پوچی متمایل نشود .

بنابر این توجه است که با خاتمه فراز تصدیق ، فراز نفی خود را همزمان آغاز می کند .

ادامه »

مهمترین آداب عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) به شرح زیر می باشد:

* سیاهپوشی

نخستین نکته سیاهپوشی است که باید رعایت شود. از نظر فقهی پوشیدن لباس سیاه مکروه است ولی در عزاداری امام حسین (ع) و ائمه معصومین (ع) استثناء شده است زیرا این کار نشانه حزن و اندوه و نمودار شعائر و حماسه‌ها است.

*تسلیت گویی

اصل تسلیت گفتن در شرایط مصیبت و اندوهی که بر کسی وارد شده در اسلام مستحب است. پیامبر اکرم (ص) فرمودند هرکس مصیبت دیده‌ای را تسلیت گوید ، پاداشی همانند او دارد. (سفینةالبحار، ج2، ص188) بنابراین این سنت در بین شیعیان رایج است و با جمله «اَعظَمَ اللهُ اُجُورَکُم» همدیگر را تسلیت می‌دهند.

امام باقر (ع) نیز فرمودند وقتی شیعیان به هم می‌رسند در مصیبت ابا عبدالله (ع )این جمله را تکرار کنند:«اَعظَمَ اللهُ اُجُورَنا بمُصابنا بالحُسَین (ع ) وَ جَعَلَنا وَ اِیاکُم مِنَ الطالبینَ بثاره مع وَلیهِ الاِمام المَهدی مِن الِ مُحَمَدٍ علیهمُ السَلامُ.» خداوند اجر ما را به سوگواری و عزاداری بر امام حسین (ع) بیفزاید و ما و شما را از خونخواهان او همراه با ولی خود امام مهدی از آل محمد (ع) قرار بدهد. (مستدرک الوسایل،ج2،ص216).

*تعطیلی کار در روز عاشورا

در این زمینه نیز امام صادق(ع) می‌فرمایند کسی که روز عاشورا را تعطیل کند، یعنی عقب کسب و کارش نرود و به کوری چشم بنی امیه که روز عاشورا را متبرک می دانستند، اگر کسی برای معیشت روزانه‌اش هم فعالیتی نکند، خداوند حوائج دنیا و آخرتش را بر آورد و کسی که روز عاشورا روز حزن و اندوه او باشد، در عوض فردای قیامت که برای همه روز هول و ترس است برای او روز شادی خواهد بود. (امالی شیخ صدوق، ص129).

ادامه »

آیت‌الله سیدمحمدمهدی میرباقری رییس فرهنگستان علوم اسلامی قم در سخنرانی اخیر خود در ماه محرم گفت: عده‌ای این شبهه را مطرح می‌کنند که به جای اینکه در ماه محرم دور هم بنشینیم و حلقه‌هایی تشکیل دهیم و عزاداری کنیم، واقعه عاشورا را تحلیل کنیم. این جزو شبهات بسیار زیرکانه و منفی است که در دستگاه ابلیس مطرح می‌شود.

وی ادامه داد: درست است که تحلیل عاشورا از دستگاه عقلی ما واجب است اما هیچگاه این تحلیل جای توجه عاطفی را زنده نمی‌کند، جای عزاداری را نمی‌گیرد ما باید حلقه بزنیم و در این متن بلا حضور یابیم تا تهذیب شویم.

رییس فرهنگستان علوم اسلامی قم اظهار داشت: اینکه همه دور هم بنشینیم و ببینیم که صرفا چه اتفاقی افتاده، مثل این مثل است که یک نفر از دور رسید و محکم بر صورت کسی دیگر کوبید، تا طرف به خودش بجنبد، او گفت که بیا بحث کنیم صدا از کف دست من بود یا صورت تو؟ تحلیل اینجا به چه درد می‌خورد؟!

میرباقری تأکید کرد: شیطان بزرگترین جسارت را به ولی خدا کرده است، دستگاه ابلیس با تمام توان، خدا و ولی‌اش را در واقعه عاشورا حذف کرد، حال ما فقط بنشینیم و تحلیل عقلی کنیم، این کفایت نمی‌کند! اول باید به این میدان وارد شویم، لااقل غصه بخوریم که چرا آنجا نبودیم، قطعه قطعه نشدیم، همان غصه‌ای که روز عاشورا سعید بن عبدالله می‌خورد.

وی گفت: لااقل ما پس از واقعه عاشورا باید نشان دهیم که در برابر هتکی که به ولی‌مان شده بی‌تفاوت نیستیم. پس قدم اول این است که چشم از این حادثه برنداریم،‌ تمام عمر عزاداری کنیم و بسوزیم که چرا ولی او هتک شد، این رسم ادب و محبت و معرفت به ولی خدا را را نشان می‌دهد.

رییس فرهنگستان علوم اسلامی قم ادامه داد: در فرهنگ اسلامی مطرح شده که برای مصیبت‌ها گریه نکنید، عزا نگیرید، برای یک مؤمن بیش از سه روز عزا نگیرید الا زوجه برای زوج خود اما همین اسلام می‌گوید که صبح و شب برای امام حسین(ع) گریه کنید. این طریق عبودیت و بندگی خدا است چرا که غصه‌های دیگر رشد نمی‌آورد اما این غصه انسان را آماده و سبک بال می‌کند.

میرباقری در پایان خاطرنشان کرد: اگر کسی می‌خواهد مستشهد شود، آماده برای جهان دیگر شود خونش را در رکاب وجود مقدس امام عصر(عج) بدهد باید قلبش ذوب در عاشورا شود، به هر میزان که این قلب زنده باشد با مصیبت سیدالشهدا بیشتر سبک‌بال می‌شود.

عطش برلب عطشان لغات است

وصداي تپش سطربه سطرش همگي موج مزن آب فرات است.

وارباب همه سينه زنان كشتي آرام نجات است؛

ولي حيف كه ارباب((قتيل العبرات)) است؛

ولي حيف كه ارباب ((اسيرالكربات))است؛

…ولي هنوزم كه هنوزاست حسين بن علي تشنه ياراست

وزني محو تماشاست زبالاي بلندي،

الف قامت اودال همه هستي اودركف گودال و سپس آه كه؛((الشمر…))

خداياچه بگويم كه(( شكستند سبو را وبريدند…))

دلت تاب ندارد به خدا باخبرم ميگذرم ازتپش روضه كه خود غرق عزايي،

تو خودت كرب و بلايي؛

قسمت ميدهم آقا به همين روضه كه درمجلس ما نيز بيايي،

تو كجايي…. توكجايي….