شخصی که به مقام رضای الهی دست یافته است، تنها برای لبیک گفتن به فرمان الهی دعا می‌کند.

در زمینه دعا این سوال مطرح است که چگونه بین دعا و مقام رضای الهی می‌توان جمع کرد!؟

در پاسخ به این سوال ابتدا لازم است، حقیقت دعا را مورد تحلیل قرار دهیم و سپس به جایگاه رضای الهی در آن بپردازیم.

در تحلیل دعا این‌گونه می‌توان گفت که اگر انسان به نیازمندی خویش آگاهی پیدا کند، تلاش می‌کند برای رفع این نیاز به سوی بر طرف کننده نیاز، قدم بردارد و از آن رو که تمام مخلوقات الهی را نیازمند می‌بیند، متوجه به خداوند متعال می‌شود و دست به دعا بر می‌دارد و نیاز خویش را به بی‌نیاز هستی که خداوند است عرضه می‌کند.

اما با تحلیل دقیق‌تر زمانی که انسان به خویشتن و تمام شؤون هستی خویش نگاه می‌کند، خود را فانی و خداوند متعال را همه کاری هستی می‌یابد، به همین خاطر هر حادثه را منسوب به وی می‌داند، از این‌رو در مقابل خداوند متعال سر تسلیم فرود می‌آورد و به مقام رضای الهی قدم می‌نهد، به همین خاطر هرگونه دعا کردن را برای تغییر وضعیت موجود بی‌ادبی در محضر خداوند می‌داند، اما از آن رو که خداوند متعال خویشتن دستور به دعا داده است[غافر/60]، دست به دعا بر می‌دارد و از خداوند طلب حاجت می‌کند.

در حقیقت انسانی که به مرتبه رضای الهی دست یافته است، دعاکردنش برای برآورده شدن حاجت نیست، بلکه هدف وی از دعا کردن، لبیک گفتن به دستور الهی است، بر خلاف دیدگاه اول که انسان حاجات خویش را مد نظر قرار داده و به این خاطر دست به سوی خداوند عالم دراز کرده است. در حالت تسلیم فقط دعا می‌کنیم و اصلا به نتیجه آن کاری نداریم و چه برآروده شود و چه نشود، برای ما فرقی نمی‌کند.

یکی از جلوه های آفرینش خداوند، کوهها هستند.

قرآن کریم، در یک تعبیر زیبایی، کوهها را میخ های زمین می‌داند: «وَ الْجِبالَ‏ أَوْتاداً[نبا/7] و كوه‏ها را ميخ‏هايى برای آن (زمین)نساختيم؟» تفسیر نمونه در ذیل این آیه می‌ویسد: «كوهها علاوه بر اين كه ريشه‏ هاى عظيمى در اعماق زمين دارند،  ديوارهاى بلندى در برابر طوفانهاى سخت و سنگين محسوب مى‌‏شوند.»[1]

این نکته امروزه به اثبات رسیده است که کوهها در درون زمین ریشه هایی دارند؛ مثلا قله اورست به عنوان بلندترین قله دنیا، داری 125کیلومتر ریشه در دل زمین است.[2]

قرآن این نکته علمی را زمانی بیان کرده است که خبری از تحقیقات علمی در باره کوهها نبود. بدون شک با کشف اینچنین نکته های زیبا و علمی در قرآن، انسان بیش از پیش به جایگاه والای این کتاب آسمانی، پی خواهد برد.

پی نوشت
[1]. تفسير نمونه‏، مكارم شيرازى، ناصر، ناشر: دار الكتب الإسلامية، سال چاپ: 1374 ش‏، ج5، ص380.
[2]. اعجاز قرآن در پرتو ساینس وتکنولوژی معاصر، یحیی، هارون، مترجم: آسمند، محمد فرید، ناشر: بی تا، سال انتشار: 1385، ص35.

توجه به زندگی و گفته‌های اولیای خدا برای ما همیشه درس آموز است و این امر نباید مختص به ایام ولادت و شهادت آن بزرگواران باشد. در اینجا می‌خواهیم با نگاه به یکی از رویدادهای زندگی حضرت زینب سلام الله علیها، درسهایی برای زندگی خود استخراج کنیم.

سخن حقی که از آن استفاده باطل شد

زینب کبری سلام الله علیها در فن بیان و سخنوری هیچ کم نداشت؛ با این حال حیای الهی او را از سخنوری در جمع مردان باز می‌داشت. با این حال مساله مهمی به وجود آمد که باعث شد آن بانو – با وجود مصیبتها و دردهای جسمی و روحی فراوانش - در مجلس یزید لب به سخن بگشاید. مساله از این قرار بود که یزید این آیه را بر زبان آورد:

«قُلِ اللَّهُمَّ مالِكَ الْمُلْكِ تُوْتِی الْمُلْكَ مَنْ تَشاءُ وَ تَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشاءُ وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ بِیَدِكَ الْخَیْرُ إِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ ».(1)

یزید می‌خواست به بهانه این آیه بگوید که خداست که او را پادشاه و عزتمند، و حسینیان را به ظاهر ذلیل گردانیده است.

این جا فرصت کوتاه و مغتنمی داریم که قدری درباره این آیه بیندیشیم. این آیه در عین کوتاهی بسیار پرمغز است.

در عظمت این آیه همین بس که می‌توان آن را به عنوان تعقیب نمازهای واجب قرائت کرد زیرا مطابق آنچه از امام صادق علیه السلام نقل شده است این آیه و چند آیه دیگر(2) هنگام نزول، به خدا گفتند: ما را به سوی چه کسانی نازل می‌کنی؟ به اهل خطا و گناه؟

خدا فرمود که به سوی زمین پایین بروید که هر کس از آل محمد و شیعیانشان شما را بعد از نماز تلاوت کند، با چشم پنهان خود، روزانه با هفتاد نگاه به او می‌نگرم که در هر نگاه هفتاد حاجتش را برآورم و …(3)

ادامه »

اشاره
یکی از مناسبت های ملی سرزمین ما «شب یلدا» است. قرن هاست که این نخستین شب زمستان و درازترین شب سال، مورد توجه ایرانیان بوده، آن را با آداب و آیینی ویژه ـ اعم از دورِ هم نشستن، صله رحم، فال حافظ گرفتن و.. . ـ به صبح می رسانند.

توجه به این مناسبت به عنوان «شب»، و موضوعیت داشتن واژه «شب» در این مناسبت ملی، ما را بر آن داشت تا به مناسبت «شب یلدا» به پدیده شب بنگریم و آن را از منظر قرآن و روایات و سخنان بزرگان بررسی کنیم تا در پی آن به رخداد «شب یلدا» ژرفای بیشتری بخشیم و در کنار توجه به آیین های ملی در این شب، نگاه معرفت آمیزی نیز بدان بیندازیم و از چشم انداز زیبایی که آیات و روایت و سخنان بزرگان درباره جاذبه های شب در برابرمان ترسیم کرده اند، بهره مند شویم.

بدیهی است اگر شب یلدامان در کنار پای بندی ما به آداب و رسومش، با ژرف اندیشی درباره پدیده زیبای شب همراه باشد، بسی دلپذیرتر و دلچسب تر می‎شود و افزون بر لذت ها و شادی های مادی، ما را مهمان لذت ها و شادی های روحی و معنوی نیز می‎کند، و هم احساس ما را طراوت می بخشد، و هم دل و جان‎مان را تعالی می دهد و نموداری از یک تفریح دنیوی و معنوی را در برابرمان به تصویر می کشد.

شب در آیات و روایات
قرآن کریم به پدیده شب از مَنظرهای گوناگون نگریسته، پیروانش را از زوایای گوناگون به این پدیده زیبای هستی توجه داده است:

1. قسم به شب

یکی از مصداق های اهتمام پروردگار به پدیده شب، «قسم خوردن به شب» است که بارها در قرآن کریم تکرار شده است. بدیهی است سوگند به چیزی، مهم دانستن آن و توجه دادن دیگران به جایگاه والای آن در هستی است. برخی از این دست از آیات عبارت است از:

ادامه »

برگزاری مسابقه قرائت دوازدهمین جشنواره ی قرآن و عترت

در مدرسه علمیه خواهران الزهرا( سلام الله علیها) ارومیه