هیئت مجازی *زینبیه*

آیه های زندگی

زندگی بسته یا زندگی باز نتیجه یک انتخاب است.

به یاد خدا بودن و با خدا و برای کسب رضای خدا زندگی کردن.

یاد خدا را فراموش کردن و با حرص و طمع برای کسب لذت های فانی دنیا زندگی کردن.

مروری بر نکات تفسیری ایات 124 ,125 , 126 سوره طه :

( زندگی بسته و زندگی باز )

« و من اعرض عن ذکری فان له معیشه ضنکا و نحشره یوم القیامه اعمی »

« قال رب لم حشرتنی اعمی و قد کنت بصیرا »

« قال کذلک اتتک ایاتنا فنسیتها و کذلک الیوم تنسی

« و هر کس از کتاب من روی بگرداند وی را روزگاری سخت خواهد بود و او را در روز قیامت کور محشور کنیم. »

« ان وقت گوید پروردگارا چرا مرا که بینا بودم کور محشور کرده ای ؟!»

« (خدای تعالی در پاسخش گوید ) :
همانطور که تو از دیدن آیه های ما خود را به کوری زدی و ان را فراموش کردی ما نیز امروز تو را فراموش کردیم.»

مرحوم عبدالحسین طیب در اطیب البیان , اعراض از یاد خدا را  « عدم پیروی از دعوت حق و عدم اتخاذ احکام شریعت الهی »  معنا می کند.

و در تفسیر چگونگی و چرایی سخت و دشوار بودن زندگی برای چنین شخصی را اینطور توضیح می دهند :

کسی که خدا را فراموش کند غیر دنیا چیزی نخواهد داشت که به ان دل ببندد در نتیجه همه کوشش های خود را مصروف دنیا می کند و روز به روز در تحصیل دنیا و توسعه بیشتر آن می کوشد و حرصش را فرو نمی نشاند ، لذا هر قدر هم که دارایی کسب کند باز فقیر و محتاج است و دلش علاقه مند به چیزهایی است که ندارد و دائما سینه اش تنگی می کند و ترس و اضطراب رهایش نمی سازد چون همیشه نگران رسیدن ناملایمات و آفات و غم و اندوهی است که عیش او را زایل کند و همچنین از بیم حسودان و کید دشمنان ارامش نخواهد داشت.

از طرف دیگر بیم مرگ و بیماری و از دست دادن آنچه در دنیا کسب کرده لحظه ای او را رها نمی کند , پس او همواره در میان آرزوهای براورده نشده و ترس از دست دادن داشته هایش دست و پا می زند.

در حالیکه اگر یاد خدا را فراموش نمی کرد ، می دانست که هر چه دارد از آن خداست و بدون اذن او هیچ اتفاقی در عالم حادث نمی شود و حیات واقعی و لذات دائمی تنها در نزد اوست.

در آخر می فرماید : او را کور محشور می کنیم یعنی همانطور که در دنیا دیده حق بین نداشت ، در قیامت نیز او را طوری زنده می کنیم که راهی بسوی سعادت ابدی و بهشت جاوید نیابد.
( تفسیر اطیب البیان )

مرحوم طبرسی در مجمع البیان , اعراض از ذکر خدا را  « روی برتافتن از قران » معنا می کند.

ایشان منظور از تنگی و سختی در آیه را ، تنگی در رزق و روزی دانسته ، می فرماید : « اگر به او روزی فراوان هم ارزانی دارد ، او را گرفتار بخل و تنگ نظری می کند و همین بلا ، زندگی را بر او تلخ می سازد.»
( تفسیر مجمع البیان )

لازم به ذکر است که دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی در المیزان , با دیدگاه هر دو مفسر عالیقدر درباره آیات مذکور ، تطابق دارد.

با توجه به توضیحات فوق ، می توان گفت که آیات مذکور ، دو گونه زندگی را برایمان تفسیر می کنند : 

زندگی بسته و زندگی باز

در زندگی بسته , درون انسان مملو از امور محدود , بی ارزش و زهرآگین خواهد شد.

ولی زندگی باز , با توجه به آیه قبلی ( آیه 123) « فمن اتبع هدای فلا یضل ولایشقی » : هر که از راه هدایت من پیروی کند نه هرگز گمراه شود و نه شقی و بدبخت گردد , با یاد خدا که لازمه آن ایمان و باور قلبی به خدا و وعده های وحیانی اوست ، حیات آسمانی است که در ان امنیت , آرامش ., عدالت , لذت , شادی و شور بوده و در آن جایی برای اندوه , اضطراب , حسادت , غرور و خصومت نباشد.

( برگرفته از کتاب سفر با کشتی نجات )

در قران کریم در سوره نحل آیه 97 از زندگی باز ، با تعبیر زندگی پاکیزه یاد می کند :
« من عمل صالحا من ذکر او انثی و هم مؤمن فلنحیینه حیوه طیبه و لنجزینهم اجرهم باحسن ما کانوا یعملون »
هرکس عمل صالح انجام دهد در حالیکه مؤمن است خواه مرد باشد یا زن به او حیات پاکیزه می بخشیم و پاداش آنها را به بهترین اعمالی که انجام دادند خواهیم داد.

طبق آیه شریف ، شرط زندگی باز یا پاکیزه این است که دل انسان به خداوند تعلق داشته و تنها قرب به او را بخواهد. و تنها از دوری از او هراسان باشد. از دنیای فانی رویگردان بوده و خداوند را مدبر واقعی همه امور بداند ، در نتیجه هوای نفس در او راه نخواهد یافت.

به این نکته مهم توجه کنیم :

زندگی بسته یا زندگی باز نتیجه یک انتخاب است.

به یاد خدا بودن و با خدا و برای کسب رضای خدا زندگی کردن.

یاد خدا را فراموش کردن و با حرص و طمع برای کسب لذت های فانی دنیا زندگی کردن.

ترسیم زندگی باز و زندگی بسته در برخی کلام معصومین علیهم السلام :

امام حسین علیه السلام :
 « دنیا دست به دست می چرخد هر چه از آن ، برای تو باشد به تو می رسد ، هر چند ناتوان باشی و آنچه به زیان تو باشد نمی توانی آن را با نیرویت برانی.
هر کس امیدش به آنچه از دست رفته قطع گردد بدنش آسوده می گردد و هر کس به آنچه خدا روزیش کرده ، خشنود شود چشمش روشن شود.»

امام صادق علیه السلام :
« تامین نیاز فرد مؤمن بهتر است از هزار حج مقبولی که با تمام آدابش انجام شود.»