شب هجران = شب یلدا !
شب یلدا در سخن شاعران
در فرهنگ عامیانهی مردم، شب یلدا و شب چله، شب دوستی است. شب بار عام و کارهای خیریه است. مردم ایران که اکثراً کشاورز یا دامدار بودهاند، آموختهاند تا سرمای زمستان را بهانهای برای دورهم جمعشدن و جشن به پایان رساندن یک سال زراعی بدانند.
لیکن در فرهنگ ادبی و رسمی کشورمان، یلدا اغلب چهرهی تاریک و خشن شبی طولانی است. شبی که عشاق به انتظار به سرآمدن آن هستند. طولانی و تاریک بودن یلدا استعارهایست برای فراق جانکاه معشوق، تنهایی و انتظار وصال و گاه گیسوی سیاه و بلند یار.
و حال چندبیتی در این مضمون میخوانیم:
حافظ:
صحبت حکام، ظلمت شب یلدا است
نور ز خورشید خواه بو که برآید
آنچه که دولت برای حل بحران هویت دختران باید انجام دهد
در رابطه با راهکارهایی که برای حل مشکل بحران هویت دختران می توان ارایه کرد، با اتکاء بر علومی چون روانشناسی، جامعه شناسی و …. می توان به راهکارهای متعدد رسید در این نوشتار در ارایه راهکارها، تاکید عمده بر نقل ونص (قرآن و روایات اسلامی) و استنباط و تجزیه و تحلیل متون استخراج شده است. که مجموع این راهکارها در سه سطح دولتی، خانواده و فردی ارایه می شود. که در این مطلب به بررسی نقش دولت در پرداختن به راهکارهای دینی در حل بحران هویت دختران می پردازیم.
دولت در حل بحران هویت دختران چه می کند؟
قبل از هر چیز باید گفت، دین با سیاست تلازم دارد و حکومت دینی در قبال آسیب های فرهنگی، اجتماعی و… آحاد جامعه مسئول است و باید اقدام شایسته به عمل آورد. که در سطح دولتی با توجه به دو امر می توان به حل مسئله بحران هویتی دختران با توجه به راهکارهای دینی قرآن مجید پرداخت.
الف) حفاظت و حراست از ارزش های دخترانه منطبق بر اصول دین
اما ربط این موضوع با بحران هویت دختران در جایی است که با توجه به چارچوب هایی که عرف و شرع در جوامع اسلامی برای زنان و دختران ایجاد کرده است و اینکه دختران خصوصا در خانواده ها و جامعه با یک سری ضعف ها عاطفی و اقتصادی و تربیتی روبه رو هستند و راه های تحرک، پویایی، تجربه اندوزی،… تا حدودی بر ایشان سخت است. لذا با توجه به عبارت “الانسان حریص علی ما منع” میل و عطش ایشان به در مواردی بسیار زیاد است از سیر و سیاحت و برخی فعالیت ها گرفته تا تحصیل که امروزه بسیاری از مشکلات تحصیلی حل شده ولی چون در برخی موارد مثل بحث تفریح و سرگرمی عمدتا پاسخ مساعد دریافت نمی کنند ممکن است در برخی مواقع با القائات غلط دچار حس های بد روانی شوند و چه بسا با جامعه درگیر شده و آن را در قالب رفتارهای ناهنجار نشان دهند که هر یک از اینها به بحران های هویت جنسی، نسلی، ملی، دینی و … باز می گردد. یکی از وظایف اصلی دولت فراهم کردن شرایط زندگی مطلوب برای دختران و زنان به عنوان مادران آینده براساس سبک الگوی اسلامی ایرانی است که با رعایت اصول حوزه حیا و عفاف راه را برای رسیدنن به آرزوهای مطلوب آنها و آرامش روانی آنها باز کند.
بلوغ و بحران هویت دختران
بلوغ و بحران هویت ناشی از آن نوجوان را با دنیایی از تردیدها سردرگمی ها و شکیات مواجه می کند. که ماحصل آن این می شود که نوجوانان مى گویند : كسى ما را به حساب نمى آورد، ما را درك نمى كنند. پدر و مادرم گیر می دهند … و از طرفی والدین نیز از نوجوان خود گله و شكایت دارند، كه او به كلى عوض شده است. همیشه با برادر و خواهر كوچك ترش مشكل دارد و پرخاش گر و خیره سر شده است.
شاید مهم ترین تحول دوران بلوغ دختران را که بعد از ظهور صفات ثانویه جنسى، تحولات عمیق عاطفى دانست. که می توان بلوغ و بحران عاطفی را مسئله ای مهم، برای یافتن هویت خود است. نوجوان با در نظر گرفتن تجربیات گذشته و قبول تحولات بلوغ مى خواهد هویت خویش را از نو بازسازى كند. حتى مخالفت و ستیز نوجوانان با والدین خود و عصیان آنان در برابر ارزش ها و دخالت هاى دیگران براى تثبیت هویت و جدا نمودن هویت خویش از سایرین است.
این بحران باعث شده است كه طوفانى در درون نوجوان ایجاد شود و با انواع تردیدها، سردرگمى ها روبه رو گردد. عواطف او ثابت نیست، زود خوشحال مى شود و به سرعت در غم و اندوه فرو مى رود. همین تغییر حالات او را خسته و رنجور مى كند و به واكنش تند و ناسازگارى سوق مى دهد.
نوجوانان درد دل هاى زیادى دارند; مى گویند: كسى ما را به حساب نمى آورد، ما را درك نمى كنند. از سوى دیگر والدین نیز از نوجوان خود شكایت دارند، كه او به كلى عوض شده است. همیشه با برادر و خواهر كوچك ترش مشكل دارد و پرخاش گر و خیره سر شده است.
برخورد الدین با بلوغ و بحران هویت فرزندانشان
به والدینی که می خواهند در امر فرزندپروری موفق باشند باید توصیه كرد كه سعى كنند نوجوانان را در این دوره بحرانى درك كنند و سركشى ها و مخالفت هاى نوجوانان در این دوره را به صورت علائم رشد و از خصوصیات دوره نوجوانى تعبیر كنند و آن را مقدمه قطعى یك واقعه نگران كننده كه آینده نوجوان را تهدید مى كند، ندانند. برخورد صحیح آنان در برابر بلوغ و بحران هویت فرزندشان به نوجوانشان كمك خواهد كرد تا از این برهه پرتلاطم و آشوب بگذرد.
خود شیفتگی و استقلال طلبی در دوران بلوغ و بحران هویت
جوانان در سن بلوغ، خود شیفته هستند. آن ها نسبت به عكس العمل خود در آینه وسواس به خرج مى دهند و گاهى ساعت ها خود را در آینه نگاه مى كنند. این عمل ناشى از خودآگاهى شدید آنان است.
انگیزه استقلال طلبى در این مرحله بروز مى كند. جوان از یك طرف از نظر اقتصادى وابسته به والدین است و از طرفى مى خواهد مستقل عمل كند. مى گویند:
خداوند حجاب را از جنس محبت آفرید...
آنچه که از موهبت حیا و عفت و حجب در کاسهی دل زن ریخته شد بیش از مرد بود. به درون رگ مرد نیز رشک و تعصب و غیرت تزریق شد. محبت، عشق، دلدادگی، وفاداری، زیبادوستی و پاکدامنی نیز بین هر دو نیمه وجود بشر به یکسان تقسیم شد…
داستان خلقت: “و خداوند انسان را نیمی از جنس مرد و نیمی از جنس زن آفرید و فرمود: فَتَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ …”
آن هنگام که حضرت حق، روح اشرف مخلوقات را در کالبد این آفریدهی شگرف میدمید، به هر نیم موهبتهایی بخشید و هر کدام را نسبت به دیگری نیازمند نمود. فرشتگان درگاه الهی مأمور شدند به اینکه خاک خلقت زن را بیشتر غربال کنند تا نرمی وجود او بیشتر شود. اما برای مرد اینچنین نبود، چون مرد باید با زبری روزگار روبرو میشد و اندکی ضمختی در وجودش لازم بود.
باری تعالی زن را ریحانه خلق کرد و مرد را عماد. زن را گلی برای مرد و مرد را ساقهای برای زن آفرید. زن به مرد جلال و شکوه بخشید و مرد به زن راستقامتی و ایستادگی؛ و هر دو مایهی آرامش هم شدند. زن رنگ شد و عطر شد تا مرد خواستنی و دیدنی شود و مرد خار شد و ریشه شد تا زن از گزند باد و بید در امان باشد. زن جلوهی احساس شد و مرد نماد اقتدار.
آنچه که از موهبت حیا و عفت و حجب در کاسهی دل زن ریخته شد بیش از مرد بود. به درون رگ مرد نیز رشک و تعصب و غیرت تزریق شد. محبت، عشق، دلدادگی، وفاداری، زیبادوستی و پاکدامنی نیز بین هر دو نیمه وجود بشر به یکسان تقسیم شد.
زن در کلاس صبر و ناز و انتظار شاگرد اول شد و مرد در کلاس تمنّا و نیاز و تلاش برای وصال. زن آموخت که چگونه دل برباید و مرد آموخت که چگونه دل به دست آرد. بشر موجود شریفی بود. رشد و تربیت این شرافت به زن سپرده شد و صیانت و حمایت از آن به مرد. انسان معصوم بود. عصمت در درون زن رشد یافت و مرد نگهبان خدا برای حفظ این معصومیت گماشته شد.
پیام تسلیت
پیام تسلیت حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی بمناسبت حادثه تلخ معدن آزادشهر و درگذشت جانگداز گروهی از کارگران معدن
بسم الله الرحمن الرحیم
*حادثه دردناک و تأسفبار ریزش معدن در آزادشهر گلستان، ساعات و لحظات سخت و نگرانکنندهای را برای خانوادههای جانباختگان و مفقودان و یکایک هموطنانمان ایجاد کرده است.
*جمعی از سختکوشترین فرزندان ملت جان خود را در راه کار و خدمت از دست دادند و جمعی دیگر در اعماق زمین حبس شدهاند و سرنوشت آنان نامعلوم است.
*کار در معدن از سویی سختترین شغل، و از سوی دیگر، از مفیدترین مشاغل برای کشور و ملت است؛ اگر نبودند این فداکاران سختکوش و صبور، منابع معدنی در زیر زمین میماند و نفع این ثروت عظیم و خدادادی به کشور و مردم نمیرسید.
*اینجانب با تأثر فراوان از جانباختن جمعی از فرزندان برومند ملت و عرض تسلیت به خانوادههای داغدار این عزیزان و همه مردم ایران، و همچنین آرزوی بهبودی و عافیت برای مصدومان، امیدوارم با تلاش بیوقفه دستگاههای مسئول، به زودی سرنوشت مفقودان حادثه معلوم شود.
*سیدابراهیم رئیسی
ایسنا