اربعین مجلس جهانی امام حسین علیه السلام
حجت‌الاسلام پناهیان در گردهمایی هیئت‌های فعال در عرصۀ اربعین، که با همکاری جامعه ایمانی مشعر، در مسجد مقدس جمکران برگزار شد، دربارۀ حماسۀ اربعین و تکلیفی که برعهدۀ ما گذاشته است، به سخنرانی پرداخت. در ادامه، بخش‌هایی از این سخنرانی را می‌خوانید:
در زیارت‌نامه‌ها می‌گوییم «همۀ هستی‌ام فدای شما»؛ اربعین امسال در معرض امتحان الهی این عقیده‌ایم!
•ما بسیاری از اوقات، در مقام زبان و اندیشه، اولویت‌داشتنِ امر ولایت را تکرار می‌کنیم و تأکید می‌کنیم که مهم‌ترین امر دین، امر ولایت است: «وَ لَمْ یُنَادَ بِشَیْءٍ کَمَا نُودِیَ بِالْوَلَایَةِ» (کافی/ج2/ص18) و بارها در زیارت‌نامه‌ها خدمت ائمه معصومین عرض می‌کنیم: «بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی وَ نَفْسِی وَ أَهْلِی وَ مَالِی وَ أُسْرَتِی» یعنی همۀ هستی ما، به‌فدای شماست. اما در بسیاری از اوقات، این شعارها و این اندیشه و عقیدۀ ما، در مقام عمل به امتحان در نمی‌آید. البته همین‌که ما شعار می‌دهیم و اعتقادمان را حفظ می‌کنیم، خیلی ارزشمند است.
•اما گاهی از اوقات-مثل آنچه در زمان ظهور رخ خواهد داد- همۀ این شعارها به امتحان کشیده می‌شوند و شعاردهندگان در معرض آزمایش الهی قرار می‌گیرند. یعنی شما که می‌گفتید «همه چیز ما فدای اهلبیت!» حالا بفرمایید و عمل کنید! امروز با مشاهدۀ این‌همه نصرت‌های الهی و با این‌همه اقتدار مؤمنین و کثرتِ نفوس مؤمنین، انتظار می‌رود که مؤمنین از عهدۀ سخت‌ترین امتحانات، بربیایند.
قبل از ظهور، با امتحان مهمی به‌نام «تجمع اربعین» مواجه شده‌ایم/ اهل ایمان، دارند با حماسۀ اربعین امتحان می‌شوند!
•نمی‌دانم واقعاً چه‌قدر به عصر ظهور نزدیک شده‌ایم؟-هرچند همۀ دلائل و شواهد نشان می‌دهند که ما روزبه‌روز داریم به آن واقعۀ بزرگ و آن امتحان باعظمت، نزدیک‌تر می‌شویم- اما قبل از اینکه ظهور رخ بدهد، ما با یک امتحان جمعیِ بسیار مهم مواجه شده‌ایم و آن «تجمع اربعین» است.
•اساساً این تجمع باعظمت چند میلیونی، یک امتحان بزرگ برای ما مؤمنینِ به اهلبیت(ع) است. هر کسی اهل ایمان است، دارد با حماسۀ اربعین، امتحان می‌شود. مسئلۀ اربعین، فراتر از این است که ما برویم و صرفاً ابزار احساسات کنیم! فراتر از این است که ما بخواهیم در این زمینه اقدامات ذوقی و صرفاً حُبّی، انجام می‌دهیم، ما داریم امتحان می‌شویم.
بعید نیست امتحان اربعین، پیش‌درآمدِ امتحان بزرگ ظهور باشد/ یعنی اگر مؤمنین در امتحان اربعین سربلند شوند، می‌شود در امتحان ظهور رویشان حساب کرد
•عملاً ما به یک همایش بزرگ جهانی دعوت شده‌ایم و عملاً باید وظیفه و نقش خودمان را در این همایش بزرگ جهانی به انجام برسانیم. بنده اصلاً بعید نمی‌دانم که این امتحان اربعین، پیش‌درآمد امتحان بزرگ ظهور باشد. اگر مؤمنین در امتحان اربعین سربلند بیرون آمدند، بعداً می‌شود روی آنها حساب کرد که در امتحان ظهور هم، سربلند خواهند بود.
•نمی‌شود در ایامی که حماسۀ اربعین دارد امتحان خودش را از ملتها می‌گیرد، یک کسی بگوید: «حالا من، فعلاً مایه نمی‌گذارم، ان‌شاءالله وقتی خودِ حضرت تشریف آوردند، همۀ هستی‌ام را خواهم داد!» اگر کسی چنین نگاهی پیدا کند، یقیناً نگاه باطلی است! چون هزینه‌ای که اربعین از ما می‌برد، یک هزینۀ مالیِ مختصر و یک هزینۀ زمانیِ بسیار مختصر هست؛ چیزی حدود یک هفته برای شرکت‌کنندگان و حدود یک ماه، برای کسانی که برگزارکننده و خدمت‌گزار این عرصه هستند.
مثل خشیت رزمندگان در دفاع مقدس، بترسیم که مبادا عرصۀ امتحان اربعین را از دست بدهیم و شرمندۀ رسول خدا(ص) شویم!
•این عرصۀ امتحان را از دست ندهیم! در دوران دفاع مقدس، بسیاری از رزمندگان به جنگ به‌عنوان «امتحان الهی» نگاه می‌کردند و نمی‌توانستند از کنارش، ساده عبور کنند. از خدا می‌ترسیدند که بخواهند برای جنگ، کم بگذارند! این خشیتِ عاشقانه و عارفانه نسبت به پروردگار عالم، موجب می‌شد به جبهه بیاید، و بعد، محبت هم در دل همین خشیت، رشد پیدا می‌کرد و با آن محبت، به لقاءالله می‌پیوستند. این‌طور نبود که بنشیند و منتظر باشد تا عاشق بشود و بعداً به جبهه برود!
رزمندگان دفاع مقدس، می‌ترسیدندکه مبادا تکلیف‌شان را انجام ندهند، می‌ترسیدند که مبادا در این امتحان، روسیاه بشوند و در مقابل اولیاء خدا شرم می‌کردند اگر اولیاء خدا را نصرت نکنند. در کربلا هم همه‌اش پای عشق-به‌معنای مطلق کلمه؛ از ابتدا تا انتها- در میان نبود! همین خشیت که «مبادا ما از حسین(ع) کم بگذاریم و روز قیامت در مقابل پیامبر اکرم(ص) روسیاه بشویم» موجب می‌شد آنها را پای کار بیاورد؛ البته عشق هم در دلِ این خشیت، طلوع می‌کرد و فضا را مترنم و معطر می‌کرد و زیبایی‌های خاصی را می‌آفرید.
اربعین مجلس جهانی حسین(ع) است؛ وظیفۀ ماست که هرسال پررونق‌ترش کنیم/ ما الان دربارۀ اربعین، باید احساس مسئولیت کنیم؛ نه صرفاً احساس محبت!
•ما الان دربارۀ اربعین، احساس مسئولیت می‌کنیم؛ نه صرفاً احساس محبت! این مجلسِ جهانی اباعبدالله‌الحسین(ع) است و ما وظیفه داریم که هر سال آن را پررونق‌تر از سال قبل، قرار بدهیم؛ البته ممکن است با موانعی مواجه شود.
همان ابلیسی که سرویس‌های بیگانه را برای «ایجاد مانع در اربعین» اداره می‌کند، اندیشۀ یک مدیر بی‌ایمان را هم اداره می‌کند!/ اگر پشت این موانع متوقف شویم، از امتحان بزرگ اربعین روسفید بیرون نیامده‌ایم
•یقیناً دشمنان ما طرح و نقشه دارند؛ از اختلافافکندن بین دو ملت، تا اختلافافکندن بین انواع سلیقه‌های دینی و مذهبی-که ممکن است در طول راه ببینید- تا مشکلات مالی و اقتصادی، و سلیقه‌های مختلف مدیریتی که ممکن است به این حرکت، ضربه بزنند.
•برخی از این مشکلات و موانع، هماهنگ‌شده توسط سرویس‌ها و جریان‌های مخوف اطلاعاتی،امنیتیِ جریان استکبار جهانی است. و برخی دیگر هم ناشی از تلاش ابلیس است که اینها را با همدیگر، هماهنگ می‌کند! مثلاً یک مدیری در یک جایی تصمیم می‌گیرد که نه‌تنها امکانات در اختیار زائران اربعین قرار ندهد، بلکه امکاناتی را که هست، سخت‌گیرانه‌تر برخورد کند! او ممکن است به سرویس‌ها وصل نباشد، اما همان ابلیسی که سرویس‌ها را اداره می‌کند و هدایت می‌کند، اندیشۀ یک مدیر بی‌ایمان را هم اداره می‌کند. اینها به‌وسیلۀ ابلیس، با یکدیگر وصل هستند! ما اگر بخواهیم پشتِ سر این موانع متوقف بشویم، از آن امتحانِ بزرگ اربعین، روسفید بیرون نیامده‌ایم.
اربعین را به‌عنوان یک «امتحان» نگاه کنیم که مبادا در این امتحان، روسیاه بشویم!/ امام صادق(ع): لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعیمِ، یعنی روز قیامت از نعمت محبت اهلبیت(ع) سوال می‌شود!
•خواهش می‌کنم به موضوع اربعین، به امر تعظیم شعائر الهی و ولایی، به حماسۀ بزرگ جهانی امامت و ولایت، به‌عنوان یک «امتحان» نگاه کنید و با خشیت، مراقب باشیم که مبادا از این امتحان الهی، روسیاه از آب در بیاییم!
•امام صادق(ع) دربارۀ آیۀ «لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعیمِ» (تکاثر/ 8) فرمود: این سؤالِ روز قیامت، از نعمت‌هایی مثل غذاها و برخی امکانات رفاهیِ دنیا نیست! روز قیامت از نعمت ولایت و محبت ما اهلبیت(ع) سؤال می‌کنند که با این نعمت چه کار کردید؟ (لا تُسأَلُ عَن طَعامٍ طَیِّبٍ ولا ثَوبٍ لَیِّنٍ ولا رائِحَةٍ طَیِّبَةٍ … فَمَا النَّعیمُ؟ قالَ: حُبُّ عَلِیٍّ وعِترَتِهِ ؛ تفسیر فرات کوفی/606)
بی‌تردید حماسه اربعین یک جلوۀ مهم از نعمت ولایت است/ روز قیامت از ما دربارۀ این نعمت، سؤال خواهد شد
•بی‌تردید حماسه اربعین یک جلوۀ مهم از نعمت ولایت است و خدا روز قیامت از ما سؤال خواهد کرد، که شما با نعمت اربعین چه کردید؟ ما احساس خشیت و نگرانی داریم درباره اینکه مبادا از امام حسین(ع) کم بگذاریم. این خشیت و خوف از خدا در مقام محاسبۀ نعمت ولایت، موجب می‌شود ما بیشتر کار کنیم و اگر ما هر سال، رونق بیشتری به حماسۀ اربعین ندهیم، روز قیامت چه پاسخی در مقابل سؤال و محاسبه الهی خواهیم داشت؟! اگر در سختی‌ها و در برخورد با موانع حماسه اربعین تلاش بیشتر نکنیم، روز قیامت چه پاسخی داریم بدهیم؟! شب عاشورا بسیاری از آن افرادی که دور امام حسین(ع) را گرفته بودند، بیشتر سخن خائفانه گفتند تا عاشقانه! حرفشان این بود: «یا اباعبدالله، اگر تو را تنها بگذاریم جواب پیغمبر را چه بدهیم؟!»
وقتی می‌دانیم دشمنان اهلبیت(ع) حداکثر تلاششان را می‌کنند که رونق اربعین کم شود، آیا درست است که ما برای اربعین کم بگذاریم؟!
•هر کسی می‌خواهد برای اربعین کم بگذارد باید بگوید: «ای کاش حماسۀ اربعین، برقرار نشده بود که این‌قدر مسئولیت به دوش ما بیاورد!» چنین فردی بعد از ظهور هم خواهد گفت: «ای کاش ظهور محقق نشده بود! زندگی ما را به‌هم ریخت!» اگر کسی امسال برای اربعین، دوبرابر پارسال، کار کند یا هزینه کند، مگر چقدر از زندگی‌اش را برای اربعین گذاشته است؟ شاید حداکثر بشود یک‌درصد! آیا یک‌درصد زیاد است؟!
•حماسۀ اربعین یک امتحان بزرگ است و ما در یک رزمایش شرکت می‌کنیم. ما چقدر باید برای اربعین مایه بگذاریم؟ وقتی می‌دانیم که دشمنان ما با دوربین‌ها و ماهواره‌های خودشان دارند وجب به وجب این مسیر را رصد می‌کنند تا بگویند: «امسال ما توانستیم، این‌قدر از جمعیت کاهش بدهیم و این‌قدر شعلۀ فروزان اربعین را کم کنیم…» آیا درست است که ما برای اربعین کم بگذاریم؟!
اینکه از پول اضافه‌مان برای اربعین بگذاریم، هنر نیست! هنر اینست که از زندگی‌مان برای اربعین بزنیم!
•بعضی‌ها مسألۀ اقتصادی و مشکلات مالی را برای اربعین مطرح می‌کنند، این مثل اینکه ماه رمضان با تابستان مصادف شود و بگوییم: «خُب، امسال با اُفت روزه‌گیران مواجه خواهیم بود!» اگر مشکلات مالی برای اربعین پیش آمده است، طبیعتاً باید برایش هزینه کنیم.
•اگر کسی بخواهد از پول اضافه‌اش برای اربعین بگذارد که هنر نیست! او هنوز درست و حسابی برای اهلبیت(ع) مایه نگذاشته است! اگر کسی از زندگی‌اش برای اربعین بزند، هنر کرده است. بعضی‌ها خیلی ساده می‌گویند: «خُب نداریم، شاید امسال نتوانیم برویم!» آدم با امر ولایت و آنچه مربوط به نعمت امامت است، باید این‌طوری برخورد کند؟! مگر در زیارت‌نامۀ اهلبیت(ع) نمی‌گفتیم «بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی وَ نَفْسِی وَ أَهْلِی وَ مَالِی وَ أُسْرَتِی» همۀ دارایی و هستی من به فدای شما!
آمده‌ایم برای اربعین سختی بکشیم؛ نیامده‌ایم تفریح کنیم!/ هرچقدر موانع و مشکلات اربعین بیشتر شود، حماسۀ اربعین باشکوه‌تر خواهد شد
•امسال اربعین-از نظر مالی و اقتصادی- با موانعی روبرو شده است، برخی از مدیران هم ممکن است همکاری‌های لازم را نکنند که ما این را هم جزو موانع اربعین به‌حساب می‌آوریم. البته اربعین اگر با موانع بیشتری روبرو بشود، دلچسب‌تر و حماسۀ باشکوه‌تری خواهد شد!
•در سال‌های بعد، به‌مرور زمان، با اربعین در تابستان مواجه خواهیم شد، آن زمان مشکلات بسیار فراگیر خواهد بود، مشکل گرما مشکل ساده‌ای نیست! ولی مطمئن باشید که در آن سال‌ها، اربعین باشکوه‌تر برگزار خواهد شد! اصلاً ما آمده‌ایم که برای اربعین سختی بکشیم؛ نیامده‌ایم تفریح کنیم! ما هنوز کارمان به اینجا نرسیده است که –مثل شب‌های عملیات- یک کوله‌پشتی نان خشک برداریم و حرکت کنیم! ولی ما آمادگی این را داریم یک‌مقدار نان خشک برداریم و در کوله‌مان بگذاریم و این مسیر را برویم و برگردیم و به چیز دیگری هم احتیاج نداشته باشیم! البته عاشقان اباعبدالله‌الحسین(ع) نمی‌گذارند کار به اینجا بکشد ولی ما برای این صحنه‌ها هم آماده هستیم!
مسجد مقدس جمکران؛ گردهمایی فعالین مردمی در عرصۀ اربعین (قسمت اول)
