نجمه خاتون همسرگرامى امام كاظم(ع) تنها دو فرزند در دامان ‏خود پرورش داد و آنها عبارتند از:

1- خورشيد فروزان امامت، حضرت على بن موسى الرضا(ع).

2- ماه تابان درج عصمت، حضرت معصومه(س).

محمد بن جرير طبرى، دانشمند گرانمايه شيعه در قرن پنجم هجرى،براين واقعيت تصريح نموده است.

مدت 25 سال تمام حضرت رضا(ع) تنها فرزند نجمه خاتون بود، پس‏ از يك ربع قرن انتظار، سرانجام ستاره‏ اى تابان از دامن نجمه ‏درخشيد كه هم سنگ امام هشتم(ع) بود و امام(ع) توانست والاترين ‏عواطف انباشته شده در سويداى دلش را بر او نثار كند.

بين حضرت معصومه(س) و برادرش امام رضا(ع) عواطف سرشار و محبت ‏زايدالوصفى بود كه قلم از ترسيم آن عاجز است.

در يكى از معجزات امام كاظم(ع) كه حضرت معصومه نيز نقشى دارد، هنگامى كه مرد نصرانى مى‏پرسد: «شما كه هستيد؟» مى‏فرمايد: «انا المعصومه اخت الرضا»
«من معصومه، خواهر امام رضا(ع)مى‏باشم»

اين تعبير از محبت ‏سرشار آن حضرت به برادر بزرگوارش ‏امام رضا(ع) و از مباهات او به اين خواهر برادرى سرچشمه ‏مى ‏گيرد.-

نامه دعوت

محبت و مودت اين خواهر و برادر در سطح بسيار بالا بود، به طورى ‏كه مفارقت امام هشتم(ع) براى حضرت معصومه(س) بسيار سخت‏ بود، جدائى حضرت معصومه(س) نيز براى امام هشتم(ع) قابل تحمل نبود.

و لذا پس از استقرار امام هشتم(ع) در مرو، نامه ‏اى خطاب به ‏حضرت معصومه(س) مرقوم فرموده، آن را توسط غلام مورد اعتمادى به‏ مدينه ارسال نمود.

جالب توجه است كه حضرت رضا(ع) به غلام دستور داد كه در هيچ‏ منزلى توقف نكند، تا آن مرقومه را در اندك زمان ممكن به مدينه‏ منوره برساند.

حضرت معصومه(ع) نيز به مجرد دريافت دست ‏خط برادر، رخت ‏سفر بست ‏و خود را مهياى سفر نمود.

پایگاه شهید آوینی

سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، در گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین ابوالقاسم احمدی نژاد محقق مسائل تربیتی و دینی و مدیر گروه «فرهنگ دینی و تبلیغ» مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور به مناسبت دهه کرامت به واکاوی مسائل تربیتی دختران از نگاه اسلام پرداخته است.

نگاه اسلام و روایات به دختر و جایگاه دختر در خانواده و نکات تربیت دینی دختران در محیط خانواده چگونه می باشد؟
بنده نیز به سهم خود فرا رسیدن میلاد حضرت معصومه سلام الله علیها و روز دختر را تبریک عرض می کنم؛ در دین اسلام ویژگی خاصی برای دختر ذکر شده است که بهترین مؤید این نگاه سیره اهل بیت(ع) است که ما می بینیم پیامبر و ائمه در برخورد با دختران به نکاتی اشاره می کرده اند که نشان دهنده این معناست از باب نمونه می توان به برخورد پیامبر اسلام(ص) با حضرت فاطمه زهرا(س) اشاره کرد که حضرت به درب منزل دخترشان تشریف می آوردند و اظهار محبت می کردند.

از این نگاه یک برداشت می توانیم انجام دهیم به این معنی که انسانی کامل که پیامبر باشند در این برخوردها به ما آموزش می دهند که با دختران خود چگونه برخورد کنیم.

 در روایات می بینیم که نسبت به دختران و تربیت آنها و محبت کردن به آنها این نگاه ویژه دیده می شود.

به نظر بنده اولین چیزی که در نظام تربیتی اسلام با آن مواجه هستیم فلسفه و هدف تربیت بوده و ما باید ببینیم که در نظام آموزشی چه هدفی از تربیت داریم و بعد از آن به محتوای تربیت و سپس به روشهای تربیتی می رسیم.

در نظام تربیتی اسلام آنچه که انسان با آن برخورد می کند این است که وقتی قرآن هم می فرمایند شما را از بطون مادرانتان به دنیا آوردیم هیچ چیزی نمی دانستید این نشان می دهد که انسان ویژگی هایی در وراثت به لحاظ روحی دارد اما به لحاظ علمی هیچ علمی ندارد. بنابر این ما صاحب فطرت دینی هستیم که با آن خلق شده ایم اما این فطرت دینی باید در فضای جامعه رشد کند و اولین مسأله این است که ما باید به دخترانمان آموزش دهیم. در مقطع بعدی باید این آموزش را بر اساس یک الگو و برنامه قرار بدهیم که همان نظام تربیتی اسلام است.

ادامه »

نقش پدران در دوران بلوغ دختران
 
همه مي‌دانيم که دوره بلوغ بسيار حساس است. يک سري نگرش‌ها در همين سن مي‌تواند مشخص شود و حتي آينده کودکان از همين سن رقم بخورد اما معمولاً در زماني که بخواهيم عمل کنيم نمي‌دانيم چه طور مي‌توانيم از اين دوره حساس بهترين استفاده را بکنيم. اين موضوع شايد براي پدران حياتي‌تر باشد.

هرچه مي‌گذرد پژوهش‌هاي بيشتري در رابطه با تاثيرات مثبت تقويت رابطه پدر و دختر انجام مي‌شود. در يکي از اين پژوهش‌ها که در سوئد صورت گرفته، از مرور پژوهش‌هاي 20 سال گذشته، حدفاصل سال‌هاي 1987 تا 2007، مشخص شد هر چه رابطه پدر با دختر بهتر و صميمانه‌تر باشد، دختران احتمال کمتري دارد که سيگار بکشند يا مرتکب خلاف شوند، نمرات درسي بهتري مي‌گيرند و مي‌توانند دوستي‌هاي بهتري با ديگران برقرار کنند اما اين رابطه علاوه بر اين تاثيرات در کوتاه مدت، تاثيرات طولاني‌مدت ديگري نيز دربردارد. خانم‌هايي که روابط بهتري با همسرانشان دارند و از نظر رواني و جسمي از سلامت بهتري در حدود سن 33 سالگي برخوردارند، در سن 16 سالگي رفتار بهتري با پدرانشان داشته‌اند.

در تحقيق ديگري که سال 1999 صورت گرفته و در مجله‌ روان‌شناسي اجتماعي و شخصيت چاپ شد، محققان به اين نتيجه رسيدند که هر چه رابطه‌ پدر با دخترش صميمانه‌تر و نزديک‌تر باشد، دختر در سن بالاتري به سن بلوغ مي‌رسد. اگر در مورد عوارض بلوغ زودرس دختران اطلاعات داشته باشيد، به ارزش بيش از پيش پدر پي مي‌بريد

.
اما پدران براي اينکه بخواهند رابطه‌ خوب و موثري با دخترانشان داشته باشند، بايد به چه نکاتي توجه کنند؟

ادامه »

در قسمت های قبل در مورد بحران هویت دختران و راهکارهای دین در دو سطح دولتی و خانواده بحث هایی کردیم، در این نوشتار سعی بر این است تا تاثیر خود دختران در حل بحران هویتیشان را بررسی کنیم.

تاثیر دختران بر حل بحران هویت خود از منظر دین

می دانیم که هر مشکلی که برای آدمی به وجود می آید خود فرد از جمله افرادی است که در بوجود آمدن آن مشکل یا تشدید آن نقش دارد. اکنون دختران هم در مشکلات خود وهم حل آنها به تنهایی نقش به سزایی ایفا خواهند کرد.

حجاب  چه تاثیری در حل بحران هویت یک دختر دارد؟

کلید اول؛ آیات قرآن: در کتاب آسمانی ما در دو آیه به بحث حجاب اشاره شده است: آیه ۳۱نور، که از زنان مومنه خواسته شده است با جلباب (جامه ای که از چارقد بزرگتر و از عبا کوچکتر است) سینه و شانه ها و سر خود را بپوشانند و در آیه ۵۹ احزاب نیز آمده است ای پیامبر به زنان و دختران خود و زنان مومنان بگو: خویشتن را به چادر بپوشانند برای اینکه آنها شناخته نشوند، تا از تعریض و جسارت آزار نکشند، برآنها بسیار بهتر است.

گفتنی است در سوره احزاب منظور، پوشش خاص زن است که پوششی در حد مانتو است که زن مورد آزار افراد ولگرد قرار می گرفته است و در سوره نور منظور پوشاندن عادی با روسری است که یک دستور کلی و همیشگی است؛ خواه مزاحمی در کار باشد خواه نباشد. لذا معلوم می شود که حد پوششی برای زن نسبت به مواقع عادی یا بحرانی در جامعه متفاوت است. و اگر زنی حد لازم را در پوشش خود رعایت نکند امکان ایجاد مشکل برای او زیاد است.

ادامه »

یكی از بانوان اهل بیت علیهم السلام كه به نقل و تعلیم و تعلم حدیث معروف است جناب فاطمه معصومه سلام الله علیها می باشد. گرچه جناب مجلله صدیقه كبری سلام الله علیها ناقل احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و همچنین حضرت زینب سلام الله علیها نیز ناقل كلمات مادر بزرگوار خود می باشند و خطبه فدكیه را از ایشان نقل كرده اند .

حتی در بعضی از نقلهاست كه حضرت موسی بن جعفر علیهماالسلام بعضی از سوالاتی را كه از جناب ایشان پرسیده می شد به فاطمه معصومه سلام الله علیها ارجاع می دادند كه این مسأله علاوه بر این كه بر جلالت شأن این بانو دلالت دارد، تعمد امام موسی بن جعفر علیهماالسلام برای معرفی ایشان را نیز می رساند و به احتمال قوی آن حضرت سوالاتی را ارجاع می دادند كه از جانب بانوان مطرح می شده است و این جدای از این كه به نوعی ترویج عفت می باشد ترویج علم آموزی بانوان نیز می باشد چرا كه در مكتب پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله برخلاف آن برداشت تحجرآمیزی كه بعضی از فرَق دارند، علم آموزی زنان در عرض علم آموزی مردان مورد تأكید واقع شده است: «طلب العلم فریضة علی كل مسلم و مسلمة » (1)

اهل بیت علیهم السلام هیچ گاه از نقل حدیث زنان نهی ننموده اند و تعداد زنانی كه در طول تاریخ اسلام محدث بوده اند و در واقع در این زمینه پیرو فاطمه زهرا و فاطمه معصومه سلام الله علیهما بوده اند خارج از شماره است.

مرحوم علامه محمد تقی شوشتری در خاتمه كتاب رجال مفصل و گرانسنگ خود، بخشی را به بانوان محدث و ذكر شرح حال آنان اختصاص داده اند كه تعداد آنها به 201 نفر می رسد. (2) ایشان در همین كتاب وقتی كه به فاطمه دختر امام رضا علیه السلام می رسند، حدیث جالبی را كه راویان آن همگی زن و همگی “فاطمه” نام بوده اند را نقل می نماید كه فاطمه معصومه سلام الله علیها نیز در این سلسله طلایی نام مباركش موجود می باشد و ما از باب تبرك و تیمن این حدیث را در این جا با سند آن ذكر می نماییم تا اینكه وقتی می گوییم فاطمه معصومه سلام الله علیها «محدثه» بوده است لاأقل یك حدیث هم كه شده از آن بانو خوانده باشیم:

« عن فاطمة بنت الرضا عن فاطمة بنت الكاظم عن فاطمة بنت الصادق عن فاطمة بنت الباقر عن فاطمة بنت السجاد عن فاطمة بنت الحسین عن أم كلثوم عن أمّها فاطمة بنت الرسول صلی الله علیه و آله قالت:

أنسیتم قول النبی صلی الله علیه و آله یوم غدیر خم: “من كنت مولاه فعلیّ مولاه” و قول النبی صلی الله علیه و آله له: “أنت منی بمنزلة هارون من موسی"؟ » (3)

ادامه »