نكات اساسی در تربیت دینی فرزندان چیست؟
در مورد تربیت دینی فرزند کتاب ها و مقالات زیادی وجود دارد اما به نظر می ر سد به صورت کلی چند نکته بسیار مهم وجود دارد که باید این نکات ، اساس تفکر والدین قرار بگیرد:
1- توجه به سن و دوره سنی : همانطور که می دانیم کودک در هر سنی همانطور که به قابلیت های جدیدی در سطح فیزیکی و آناتومیکی می رسد از نظر شناختی و فکری هم در دوره های مختلف تحول و رشد متفاوتی دارد . بهطوركلي، در نظرية گلدمن، وجود سه مرحلة تفكر شهودي، عمليات عيني و عمليات صوري نظرية پياژه در درك مفاهيم ديني نيز تأييد شد؛ اما با اين تفاوت كه مرحلة عمليات عيني در زمينههاي مذهبي، مدت زمان بيشتري به طول ميانجامد و تا حدود سن عقل (سيزده يا چهاردهسالگي) ادامه مييابد.
اين مهم نشان ميدهد كه نبايد مباحث و تعاليم ديني را با ساير مباحث علمي مقايسه كرد. اما چنانچه تجربههاي مذهبي كودكان در خانه، مدرسه و محيطهاي مذهبي افزون شوند و شيوههاي تعليم و تربيتي مناسبي بهكار رود، ميتوان از اين تأخير كاست؛ وگرنه با بزرگسالي مواجه ميشويم كه هنوز در تفكر ديني خود درگير محدوديتهاي كودكي خود است و درك ناقصي از مفاهيم ديني دارد . پس مراحل تحول روانی و شناختی و عقلانی باید مد نظر والدین قرار بگیرد و با توجه به آن مراحل خوراک فکری با محتوای دینی تهیه و ارایه شود.
2- توجه والدین به رفتارهای انسانی و مذهبی خودشان: قبل از اینکه ما بخواهیم به فرزندانمان، توجه به آموزه های دینی را در رفتارهای انسانی آموزش بدهیم باید از نظر ارتباطی در سطح بسیار بالایی باشیم. پدر و مادری که هنوز در ارتباط انسانی شان با فرزندشان دچار مشکل هستند و خواسته ها و انتظارات خودشان را در ابعاد مختلف انسانی( تحصیل، تغذیه ، رابطه با خویشاوندان ، مسولیت های خانه، نماز و…)با زور ، تهدید ، پرخاشگری و محدود سازی ، تحمیل می کنند، قطعا نمی توانند مربی دینی برای فرزند خود باشند . حتی اگر ارتباطات خود پدر و مادر با پرخاشگری و امتیازدهی باشد مهر ، عاطفه و صمیمیت در بین آنها نباشد تربیت دینی فرزندان به شکست منجر خواهد شد مثلا پدر و مادر مذهبی و متدین ، هنگامی که با پرخاشگری و بد دهنی و سایر رفتارهایی که برگرفته از هیجان های منفی است با همدیگر روبرو می شوند به صورت غیر مستقیم و بدون خود متوجه باشند یک نوع زدگی از دین و مذهب را به اعضای خانواده ، القا می کنند و پایه و اساس تفکر کودک و نوجوان نسبت به دین و مذهب منفی می شود. البته در این بخش مطالب بسیار متنوع و کاربردی می توان مطرح کرد که ان شاء در پست دیگر اشاره خواهد شد.
3- محیط و روابط اجتماعی : سالم بودن محیط زندگی و روابط اجتماعی باعث عدم تعارض کودک و نوجوان می شود مثلا کودک یاد گرفته است که یک رفتار مذهبی را انجام دهد وقتی در محیط و روابط اجتماعی (دوستان ، آشنایان ، همکلاسی ها و….) این رفتار مذهبی انجام نشد و یا برعکس آن انجام شود نوجوان دچار تعارض ناشی از رفتاری های درونی و مشاهدات بیرونی خواهد شد. پس هر گونه افراط یا تفریط در انتخاب محیط و روابط اجتماعی پیشرفت تربیت دینی فرزندان را تحت تأثیر قرار می دهد.
4- جنسیت : دختر یا پسر بودن تأثیر بسیار مهمی در تهیه محتوای دینی دارد در واقعی مد نظر قرار دادن جنسیت و توجه به شبک های پیچیده شناختی و روان شناختی در دختر و پسر باعث می شود ما به ساختن فرمول هایی اقدام کنیم که ما را در تهیه خوراک دینی و مذهبی به خوبی رهنمون کند .
در واقع این 4 موضوع کلیاتی بود در باب تربیت دینی اما در این مورد تربیت دینی کودک بحث بسیار زیادی است که در صورت لزوم باید به صورت جزیی به آن پرداخته شود.
مرکز پاسخگویی به سوالات دینی