دو عاملی که دختران را به بحران می کشاند
تربیت دختران با توجه به آسیب ها:
در این قسمت سعی داریم از آسیب هایی که در طول زندگیِ یک دختر، می تواند به او ضرر زده و به قولی او را از راه راست منحرف کند حرف بزنیم. اما نکته مهم این است که این آسیب ها می تواند از ناحیه خود فرد نیز به او وارد شود.
اول آنکه: باید گفت آسیب ها در دو مرحله قابل طرح هستند؛
◄پیشگیری؛ که در این مرحله، دختران در صورت خلأ تربیتی، احتمال آسیب پذیری در آینده را دارند و خطر بالقوه در کمین آن هاست.
◄درمان؛که در این مرحله دختران ممکن است، بالفعل درگیر آسیب هایی بوده و با خطراتی دست و پنجه نرم کنند. که هریک از این دو مرحله نیازمند توجه و عنایات ویژه است.
دوم آنکه: تنظیم روابط و احساسات با خود، خدا، طبیعت و حتی ارتباط با تک تک افراد جامعه از سویی می توانند منبع درمان و و راه فراری برای مصون ماندن از آسیب ها فردی و اجتماعی تلقی گردد.
سوم اینکه: دختران باید برای مواجهه با آسیب ها تربیت شوند؛ یعنی استعدادهای دفاعیشان مورد توجه قرار گیرند.
عواملی که باعث می شود یک دختر به خود آسیب بزند و مقدمات انحراف رادر خود ایجاد کند:
1. افسردگی دختران:
به عنوان شاهد، گرچه بهداشت روانی انسان ها به وسیله افسردگی در خطر است، ولی این مشکل، دختران را بیش از بقیه دچار تهدید می کند. در رابطه با علت افسردگی ، عوامل متعددی دخیل اند که از جمله آن ها بیماری های جسمی است. هر گاه هورمون های لازم به اندازه کافی ترشح نشده و تعادل خود را از دست دهند حالت افسردگی پیش می آید. بدین سبب است که اغلب زنان در روزهای قبل از قاعدگی احساس افسردگی دارند که گاه این حالت به صورت شدیدتری جلوه گر می شود .”دالتون” نشان داده است که ۴۷ درصد موارد افسردگی شدید زنان، در طول عادت ماهانه بوده است! ۵۳ درصد از مواردی که زنان به خودکشی برخاسته اند در طول مدت ماهانه بوده! ۵۲ درصد از حوادث و تصادفات در این دوره به وقوع پیوسته است.
آنچه که دولت برای حل بحران هویت دختران باید انجام دهد
در رابطه با راهکارهایی که برای حل مشکل بحران هویت دختران می توان ارایه کرد، با اتکاء بر علومی چون روانشناسی، جامعه شناسی و …. می توان به راهکارهای متعدد رسید در این نوشتار در ارایه راهکارها، تاکید عمده بر نقل ونص (قرآن و روایات اسلامی) و استنباط و تجزیه و تحلیل متون استخراج شده است. که مجموع این راهکارها در سه سطح دولتی، خانواده و فردی ارایه می شود. که در این مطلب به بررسی نقش دولت در پرداختن به راهکارهای دینی در حل بحران هویت دختران می پردازیم.
دولت در حل بحران هویت دختران چه می کند؟
قبل از هر چیز باید گفت، دین با سیاست تلازم دارد و حکومت دینی در قبال آسیب های فرهنگی، اجتماعی و… آحاد جامعه مسئول است و باید اقدام شایسته به عمل آورد. که در سطح دولتی با توجه به دو امر می توان به حل مسئله بحران هویتی دختران با توجه به راهکارهای دینی قرآن مجید پرداخت.
الف) حفاظت و حراست از ارزش های دخترانه منطبق بر اصول دین
اما ربط این موضوع با بحران هویت دختران در جایی است که با توجه به چارچوب هایی که عرف و شرع در جوامع اسلامی برای زنان و دختران ایجاد کرده است و اینکه دختران خصوصا در خانواده ها و جامعه با یک سری ضعف ها عاطفی و اقتصادی و تربیتی روبه رو هستند و راه های تحرک، پویایی، تجربه اندوزی،… تا حدودی بر ایشان سخت است. لذا با توجه به عبارت “الانسان حریص علی ما منع” میل و عطش ایشان به در مواردی بسیار زیاد است از سیر و سیاحت و برخی فعالیت ها گرفته تا تحصیل که امروزه بسیاری از مشکلات تحصیلی حل شده ولی چون در برخی موارد مثل بحث تفریح و سرگرمی عمدتا پاسخ مساعد دریافت نمی کنند ممکن است در برخی مواقع با القائات غلط دچار حس های بد روانی شوند و چه بسا با جامعه درگیر شده و آن را در قالب رفتارهای ناهنجار نشان دهند که هر یک از اینها به بحران های هویت جنسی، نسلی، ملی، دینی و … باز می گردد. یکی از وظایف اصلی دولت فراهم کردن شرایط زندگی مطلوب برای دختران و زنان به عنوان مادران آینده براساس سبک الگوی اسلامی ایرانی است که با رعایت اصول حوزه حیا و عفاف راه را برای رسیدنن به آرزوهای مطلوب آنها و آرامش روانی آنها باز کند.
خداوند حجاب را از جنس محبت آفرید...
آنچه که از موهبت حیا و عفت و حجب در کاسهی دل زن ریخته شد بیش از مرد بود. به درون رگ مرد نیز رشک و تعصب و غیرت تزریق شد. محبت، عشق، دلدادگی، وفاداری، زیبادوستی و پاکدامنی نیز بین هر دو نیمه وجود بشر به یکسان تقسیم شد…
داستان خلقت: “و خداوند انسان را نیمی از جنس مرد و نیمی از جنس زن آفرید و فرمود: فَتَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ …”
آن هنگام که حضرت حق، روح اشرف مخلوقات را در کالبد این آفریدهی شگرف میدمید، به هر نیم موهبتهایی بخشید و هر کدام را نسبت به دیگری نیازمند نمود. فرشتگان درگاه الهی مأمور شدند به اینکه خاک خلقت زن را بیشتر غربال کنند تا نرمی وجود او بیشتر شود. اما برای مرد اینچنین نبود، چون مرد باید با زبری روزگار روبرو میشد و اندکی ضمختی در وجودش لازم بود.
باری تعالی زن را ریحانه خلق کرد و مرد را عماد. زن را گلی برای مرد و مرد را ساقهای برای زن آفرید. زن به مرد جلال و شکوه بخشید و مرد به زن راستقامتی و ایستادگی؛ و هر دو مایهی آرامش هم شدند. زن رنگ شد و عطر شد تا مرد خواستنی و دیدنی شود و مرد خار شد و ریشه شد تا زن از گزند باد و بید در امان باشد. زن جلوهی احساس شد و مرد نماد اقتدار.
آنچه که از موهبت حیا و عفت و حجب در کاسهی دل زن ریخته شد بیش از مرد بود. به درون رگ مرد نیز رشک و تعصب و غیرت تزریق شد. محبت، عشق، دلدادگی، وفاداری، زیبادوستی و پاکدامنی نیز بین هر دو نیمه وجود بشر به یکسان تقسیم شد.
زن در کلاس صبر و ناز و انتظار شاگرد اول شد و مرد در کلاس تمنّا و نیاز و تلاش برای وصال. زن آموخت که چگونه دل برباید و مرد آموخت که چگونه دل به دست آرد. بشر موجود شریفی بود. رشد و تربیت این شرافت به زن سپرده شد و صیانت و حمایت از آن به مرد. انسان معصوم بود. عصمت در درون زن رشد یافت و مرد نگهبان خدا برای حفظ این معصومیت گماشته شد.
رعایت ادب در مقابل زورگویی مستکبران به معنی ضعف است
در مقابل مستکبران باید با صلابت سخن گفت و عزت اسلامی را حفظ کنیم، زیرا رعایت ادب در مقابل زورگویی آنها به معنی ضعف است.
آیت الله محمد تقی مصباح یزدی سه شنبه شب در درس اخلاق ماه مبارک رمضان در دفتر مقام معظم رهبری در قم با ذکر این مطلب که، اصل در مسایل ارزشی بر محدودیت است، گفت: برخی از رفتارها خوب و برخی دیگر بد است و اعمال خوب باید انجام شود؛ زمانی که از رابطه اخلاق و سیاست سخن می گوییم، قطعا این باید و نبایدها باید وجود داشته باشد.
ایشان افزود: موضوعات اخلاقی مفاهیم انتزاعی است و عناوینی است که باید از رابطه چند چیز و یا یک حالت خاصی در نظر گرفت؛ احسان به پدر و مادر مفهوم واضحی است، ولی باید به این پرسش پاسخ گفت که احسان به چه معنا است؟ احسان یک مفهوم انتزاعی است.
آیت الله مصباح یزدی اظهارکرد: اکرام نیز یک مفهوم انتزاعی است؛ قرآن کریم بیان می دارد که علت اینکه به بلاها گرفتار می شوید، دلایل متعددی دارد که یکی از آنها این است که ایتام را اکرام نمی کنید؛ اکرام یتیم، به معنی پول دادن به آنها نیست، بلکه اکرام یک معنی بالاتر است که حالات بزرگداشت دارد.
رئیس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) بیان کرد: زمانی که می خواهیم مفهوم اخلاقی را بر یک رفتار سیاسی منطبق کنیم، باید چنین حیثیت هایی را برای آن در نظر بگیریم؛ رفتارهایی که مرتبط به سعادت و شقاوت می شوند در عرصه اخلاق جای می گیرد؛ زمانی که رفتارهای سیاسی را از نظر اخلاق اسلامی ارزشیابی کنیم باید دو حیثیت را در نظر بگریم که شامل نفس کار و نیت کار است.
نوروزمان را حرام نکنیم
یکی از ابعاد زندگی ما انسان ها، بعد اقتصادیست. دین اسلام بر داشتن اقتصاد سالم در جامعه اسلامی تأکید دارد؛ زیرا که اقتصاد ناسالم، همانگونه که موجب عدم شفافیت اقتصادی خواهد شد؛ موجب ازبین بردن نشاط مطلوب جامعه اسلامی خواهد شد و آسیبهایی را به همراه خواهد داشت.
اقتصاد ناسالم، زمینه ساز انتحار اجتماعی
آیاتی از قرآن، جامعه اسلامی را به اقتصاد سالم و پویا فرا می خواند: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَیْنَكُمْ بِالْباطِلِ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحیماً[نساء/29]
اى كسانى كه ایمان آورده اید، اموال یكدیگر را در میان خود به باطل (از راه نامشروع) مخورید مگر آنكه تجارتى از روى رضایت میان شما انجام گیرد، و خودكشى نكنید و همدیگر را نكشید و خود را به هلاكت گناه نندازید كه خداوند همواره به شما مهربان است.»
این آیه، جامعه اسلامی را به اقتصاد سالم بر پایه تجارت و کسب و کار مشروع، فراخوانده و درادامه آیه از عدم خودکشی و عدم هلاکت اهل ایمان بوسیله گناه، سخن می گوید.
تفسیر نمونه در مورد رابطه بین خودکشی و قتل نفس و تصرف مال حرام می نویسد: اگر روابط مالى مردم بر اساس صحیح استوار نباشد و اقتصاد جامعه به صورت سالم پیش نرود و در اموال یكدیگر به ناحق تصرف كنند، جامعه گرفتار یك نوع خودكشى و انتحار خواهد شد، و علاوه بر اینكه انتحارهاى شخصى افزایش خواهد یافت، انتحار اجتماعى هم از آثار ضمنى آن است. حوادث و انقلاب هایى كه در جوامع مختلف دنیاى معاصر روى داده، شاهد گویاى این حقیقت مى باشد، و از آنجا كه خداوند نسبت به بندگان خود، مهربان است به آنها هشدار مى دهد و اعلام خطر مى كند كه مراقب باشند مبادا مبادلات مالى نادرست و اقتصاد ناسالم، اجتماع آنها را به نابودى و سقوط بكشاند.[1]