رابطه غدیر و کوثر در قرآن
… و انسان تشنه آفريده شد “لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي كَبَد[1]” و ..
خداوند عرشش را بر آب بنا نمود تا ببيند چه كسي بهتر آب مي يابد و سيراب مي گردد؟ “َ كانَ عَرْشُهُ عَلَى الْماءِ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلا[2]” و..
احمد در آبگير غدير، هزاران آدم را گرد هم آورد تا به آنها بگويد: بايد براي رفع عطش كاري كرد، نبايد تشنه ماند، وقتي مي شود از زلال رود سيراب شد، چرا نبايد دل به باران سپرد؟!. اگر براي تشنگي فكري نشود، چشمانِ تشنه، سرابها را آب خواهند پنداشت ” كَسَرابٍ بِقيعَةٍ يَحْسَبُهُ الظَّمْآنُ ماءً حَتَّى إِذا جاءَهُ لَمْ يَجِدْهُ شَيْئاً[3]".
طبيعي است كه اين اتفاق بيافتد. بالاخره انسان با آب زنده است “جَعَلْنا مِنَ الْماءِ كُلَّ شَيْءٍ حَي[4]”، و زنده بودن، يعني پاكيزه بودن و با شيطان نگشتن، و حيران و گم، نبودن و استوار قدم بر داشتن و اين همه به بركت تكريم آبي است كه منسوب به آسمان است “َ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطانِ وَ لِيَرْبِطَ عَلى قُلُوبِكُمْ وَ يُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدام[5]".
احمد در غدير، ساقي بعد از خود را به مردم معرفي كرد و گفت: خداوند از آسمان آبي پاكيزه فرو فرستاده است “أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُورا[6]"، پر از بركت “َ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَكا[7]” تا شما را آبي گوارا بنوشاند….
… و انسان تشنه آفريده شد “لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي كَبَد[1]” و ..
an style="font-size: small; font-family: tahoma,arial,helvetica,sans-serif;">خداوند عرشش را بر آب بنا نمود تا ببيند چه كسي بهتر آب مي يابد و سيراب مي گردد؟ “َ كانَ عَرْشُهُ عَلَى الْماءِ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلا[2]” و..احمد در آبگير غدير، هزاران آدم را گرد هم آورد تا به آنها بگويد: بايد براي رفع عطش كاري كرد، نبايد تشنه ماند، وقتي مي شود از زلال رود سيراب شد، چرا نبايد دل به باران سپرد؟!. اگر براي تشنگي فكري نشود، چشمانِ تشنه، سرابها را آب خواهند پنداشت ” كَسَرابٍ بِقيعَةٍ يَحْسَبُهُ الظَّمْآنُ ماءً حَتَّى إِذا جاءَهُ لَمْ يَجِدْهُ شَيْئاً[3]".
طبيعي است كه اين اتفاق بيافتد. بالاخره انسان با آب زنده است “جَعَلْنا مِنَ الْماءِ كُلَّ شَيْءٍ حَي[4]"، و زنده بودن، يعني پاكيزه بودن و با شيطان نگشتن، و حيران و گم، نبودن و استوار قدم بر داشتن و اين همه به بركت تكريم آبي است كه منسوب به آسمان است “َ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطانِ وَ لِيَرْبِطَ عَلى قُلُوبِكُمْ وَ يُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدام[5]".
احمد در غدير، ساقي بعد از خود را به مردم معرفي كرد و گفت: خداوند از آسمان آبي پاكيزه فرو فرستاده است “أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُورا[6]"، پر از بركت “َ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَكا[7]” تا شما را آبي گوارا بنوشاند “أَسْقَيْناكُمْ ماءً فُراتا[8]” و همه چشمه ها و ظرفيت هاي كمالي را پر سازد “فَسَلَكَهُ يَنابيعَ فِي الْأَرْضِ[9]” و دلهاي مرده را زنده كند “فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها[10]” و زندههاي مانده را رشد دهد و سبز نمايد “فَتُصْبِحُ الْأَرْضُ مُخْضَرَّة[11]”
و با سبزي دل، چشمها خوب خواهند ديد، و گوشها درست خواهند شنيد، و زبانها صحيح خواهند گفت و انسان از جرگه “صُمٌ بُكمٌ عُميٌ[12]” ها خارج خواهد شد، و اما …
و امّا آنها كه مشكهايشان را از زلال علي پر نسازند، در مسير ابديت، از تشنگي جان به شيطان خواهند داد و همچون او كه تنها آبِ دريايِ شورِ منيّت را مي نوشد، از آب شيرين ولايت بي بهره خواهند شد “وَ الَّذينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لا يَسْتَجيبُونَ لَهُمْ بِشَيْءٍ إِلاَّ كَباسِطِ كَفَّيْهِ إِلَى الْماءِ لِيَبْلُغَ فاهُ وَ ما هُوَ بِبالِغِه[13]” و …
احمد همچنان در خواص آب زلال مي گفت …
و چه بسيار بودند كه نگاه هاي معني دار به يكديگر مي كردند، و گاه پوزخند مي زدند و شايد در گوش هم مي گفتند: “خويشش را سقّا مي كند!!” آنها مي دانستند علي منسوب به عالي است همان گونه كه محمد منسوب به حميد است “وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ نَزَّلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ مَوْتِها لَيَقُولُنَّ اللَّه[14]” ولي آنها بي آنكه آب را بجويند بر خاك تيمم مي كردند، آنهم بر خاك نجس “لَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعيداً طَيِّبا[15]".
چه ميشود كرد؟ وقتي آبي فرو ميريزد، خار و خاشاك، خود، مينمايد تا بجاي آب، ديده شود ولي آنچه براي مردم نفع ميبخشد، ميماند و ديگران فقط ميآيند و ميروند “احْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَداً رابِياً … فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفاءً وَ أَمَّا ما يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْض[16]".
احمد كسي را كه خود سيرابش نموده سقا نموده است. دشتي را كه بيشترين آب را در لايه هاي دروني خود جاي داده است، الگوي سبز نشان داده است. و جانماز عبوديت را با سروي نقش زده است كه افزون از همه بوتهها، سوي خورشيد قد كشيده است.
احمد وقتي دست علي را بالا برد، مردمانِ آنجا و هر جا و هر زمان، ابري بيمانند را در آسمان غدير ديدند، ابري كه براي باريدن همه چيز داشت “فَالْحامِلاتِ وِقْرا[17]"، ولي بسياري آن را عقيم ناميدند و گفتند: تنها برقي دارد و رعدي!، آنها علي را “صيِّب"ی دانستند كه “فيهِ ظُلُماتٌ وَ رَعْدٌ وَ بَرْق[18]!!"، و بعد انگشتان غفلتشان را در گوش فطرتشان كردند، تا منيتهاي خويش را همچنان زنده نگه دارند “يَجْعَلُونَ أَصابِعَهُمْ في آذانِهِمْ مِنَ الصَّواعِقِ حَذَرَ الْمَوْت[19]".
احمد با عصاي «رحمة للعالمين» خود، در آبگير غدير، آنچنان ضربهاي نواخت كه آنجا پر از چشمه شد، چشمههایی پر رود، دوازده چشمه جاري نمود “فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَيْنا[20]” تا ديگر هيچ كس نگويد: «خداوندا اگر آبي فرو ميفرستادي لبهايمان رنگ كوير نميگرفت و در دشت عطش، بيكس، رها نميشديم ” لَوْ لا أَرْسَلْتَ إِلَيْنا رَسُولاً فَنَتَّبِعَ آياتِكَ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَذِلَّ وَ نَخْزي[21]” و ما مجبور نميگشتيم تا اولويتهاي سقايت و خلافت را به آنچنان سرابهایي بدهیم كه در خشكي و بيحاصلي، الوارهاي تكيه بر ديوار را ميماندند “كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَة[22]"».
آنها كه پشت به دشت غدير كردند، براي ابديت رو به كوير نمودند، و ديگر راهي براي بازگشت براي خود، باقي نگذاشتند “فَهُمْ لا يَرْجِعُون[23]” تا آنجا كه در دشت كوثر، با زبانهاي از دهان بيرون زده، تمنّاي آب مينمايند ولي صاحب كوثر سيرابشان نميكند، او زماني التماسشان ميكرد كه سيرابشان كند ولي آنها ميگفتند: تنها با قرآن سيراب ميشويم! “حسبُنا كتابَ الله"، دروغ میگفتند.
تشنگان دشت كوثر، از سيراب شدگان غدير نيز تمناي آب ميكنند و آنها در پاسخ ميگويند: «خداوند آن را براي شما حرام نموده است زيرا همه عمر را فرصت داشتيد تا خود را سيراب كنيد “وَ نادى أَصْحابُ النَّارِ أَصْحابَ الْجَنَّةِ أَنْ أَفيضُوا عَلَيْنا مِنَ الْماءِ أَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قالُوا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَهُما عَلَى الْكافِرين[24]"».
اما آنها كه در برابر اين بارش رحمت تواضع نمودند، طبق ميزان كرنششان، مشمول رحمت حق شدند “أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَسالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِها[25]” و تا آنجا سبز شدند كه از شوق به رقص آمدند “تَرَى الْأَرْضَ خاشِعَةً فَإِذا أَنْزَلْنا عَلَيْهَا الْماءَ اهْتَزَّتْ وَ رَبَت[26]".
آري همه از آب غدير بايد مينوشيدند زيرا كه امامت امام، به رأي مأموم نيست منتها يكي زلال نوشيد و يكي چرك، بسته به نظري كه در باره ساقي داشتند “يُسْقَي مِنْ ماءٍ صَديد[27]".
و در آخر …
تو اي انسان، از علي روي نتاب! تا رويت را بر تابند ” يُغاثُوا بِماءٍ كَالْمُهْلِ يَشْوِي الْوُجُوه[28]".
از جام ولايت بنوش كه اگر فرصت از كف دهي، ديگر آن را نخواهي يافت “إِنْ أَصْبَحَ ماؤُكُمْ غَوْراً فَمَنْ يَأْتيكُمْ بِماءٍ مَعين[29]".
بر طريق علي استوار بمان! تا مدام اوج گيري و بي وقفه مست ولاء شوي “أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَى الطَّريقَةِ لَأَسْقَيْناهُمْ ماءً غَدَقا[30]".
و بدان آنجا كه نعمت ميبارد اگر قدرش را نداني نقمتي ميشود و تو را بينفس ميسازد “فَفَتَحْنا أَبْوابَ السَّماءِ بِماءٍ مُنْهَمِر[31]".
و خوش آن جامعه و شهري كه با نورِ علي نور بگيرد “نَزَّلَ مِنَ السَّماءِ ماءً بِقَدَرٍ فَأَنْشَرْنا بِهِ بَلْدَةً مَيْتا[32]".
پاورقی
[1]بلد 4: براستى كه انسان را در رنج آفريدهايم.
[2]هود 7: عرش او بر آب بود، تا شما را بيازمايد كه كداميك نيكوكارتريد.
[3]نور 39:كارهايشان چون سرابى در زمينى هموار است كه تشنه، آن را آبى مىپندارد، تا چون بدان رسد آن را چيزى نيابد.
[4]انبیاء 30: هر چيز زندهاى را از آب پديد آورديم.
[5]انفال 11: از آسمان بارانى بر شما فرو ريزانيد تا شما را با آن پاك گرداند، و وسوسه شيطان را از شما بزدايد و دلهايتان را محكم سازد و گامهايتان را بدان استوار دارد.
[6]فرقان 48: از آسمان، آبى پاك فرود آورديم.
[7]ق 50: از آسمان، آبى پر بركت فرود آورديم.
[8]مرسلات 27: به شما آبى گوارا نوشانيديم.
[9]زمر 39: پس آن را به چشمههايى كه در [طبقات زيرينِ] زمين است راه داد.
[10]نحل 65: با آن زمين را پس از پژمردنش زنده گردانيد.
[11]حج 63: زمين سرسبز گرديد.
[12]بقره 18: كرند، لالند، كورند.
[13]رعد 4: كسانى كه [مشركان] جز او مىخوانند، هيچ جوابى به آنان نمىدهند، مگر مانند كسى كه دو دستش را به سوى آب بگشايد تا [آب] به دهانش برسد، در حالى كه [آب] به [دهان] او نخواهد رسيد.
[14]عنکبوت 63: و اگر از آنان بپرسى: «چه كسى از آسمان، آبى فروفرستاده و زمين را پس از مرگش به وسيله آن زنده گردانيده است؟» حتماً خواهند گفت: «اللَّه».
[15]نساء 43: آب نيافتهايد، پس بر خاكى پاك تيمّم كنيد.
[16]رعد 17: سيل، كفى بلند روى خود برداشت….اما كف، بيرون افتاده از ميان مىرود، ولى آنچه به مردم سود مىرساند در زمين [باقى] مىماند.
[17]ذاریات 2: و ابرهاى گرانبار.
[18]بقره 19:همچون بارانى از آسمان، كه در شب تاريك همراه با رعد و برق و صاعقه (بر سر رهگذران) ببارد.
[19]بقره 19: آنها از ترس مرگ، انگشتانشان را در گوشهاى خود مىگذارند تا صداى صاعقه را نشنوند.
[20]بقره 60: ناگاه دوازده چشمه آب از آن جوشيد.
[21]طه 134:چرا پيامبرى براى ما نفرستادى تا از آيات تو پيروى كنيم، پيش از آنكه ذليل و رسوا شويم!».
[22]منافقون 4: اما گويى چوبهاى خشكى هستند كه به ديوار تكيه داده شدهاند!
[23]بقره 18: لذا (از راه خطا) بازنمىگردند!
[24]اعراف 50: و دوزخيان، بهشتيان را صدا مىزنند كه: «(محبّت كنيد) و مقدارى آب، يا از آنچه خدا به شما روزى داده، به ما ببخشيد!» آنها (در پاسخ) مىگويند: «خداوند اينها را بر كافران حرام كرده است!»
[25]رعد 17: خداوند از آسمان آبى فرستاد و از هر درّه و رودخانهاى به اندازه آنها سيلابى جارى شد.
[26]فصلت 39: زمين را خشك (و بىجان) مىبينى، امّا هنگامى كه آب (باران) بر آن مىفرستيم به جنبش درمىآيد و نموّ مىكند.
[27]ابراهیم 16: از آب بد بوى متعفّنى نوشانده مىشود!
[28]کهف 29: آبى براى آنان مياورند كه همچون فلز گداخته صورتها را بريان مىكند!
[29]ملک 30: اگر آبهاى (سرزمين) شما در زمين فرو رود، چه كسى مىتواند آب جارى و گوارا در دسترس شما قرار دهد؟!
[30]جن 16: اينكه اگر آنها [جنّ و انس] در راه (ايمان) استقامت ورزند، با آب فراوان سيرابشان مىكنيم!
[31]قمر 11: در اين هنگام درهاى آسمان را با آبى فراوان و پى در پى گشوديم.
[32]زخرف 11:كه از آسمان آبى فرستاد بمقدار معيّن، و بوسيله آن سرزمين مرده را حيات بخشيديم